Mãng cầu xiêm là một loại quả ngon và chứa nhiều dinh dưỡng. Bên cạnh mít và sầu riêng thì loại quả có gai như mãng cầu xiêm đã trở thành đặc sản nổi tiếng vùng sông nước miền Tây đặc biệt là Hậu Giang. Nhưng cách trồng mãng cầu xiêm thì không phải ai cũng biết.
Hãy cùng Niên Giám Nông Nghiệp tìm hiểu nhé.
Mục lục nội dung
Tổng quan về mãng cầu xiêm
Nguồn gốc
Mãng cầu xiêm có danh pháp khoa học là Annona muricata trong tiếng anh thường gọi là Soursop. Một số vùng ở nước ta còn gọi mãng cầu xiêm là na gai, na xiêm, mãng cầu gai,…
Nguồn gốc chính xác của mãng cầu xiêm chưa được xác định rõ nhưng nhiều tài liệu cho rằng chúng có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới của châu Mỹ và Caribe. Hiện nay mãng cầu xiêm được nhân giống và trồng rộng rãi trên khắp thế giới.
Đặc điểm thực vật
Mãng cầu xiêm là một loại cây thân gỗ sống lâu năm và thường xanh. Cây cao trung bình từ 3-5 mét có thể phát triển tới chiều cao 9-10 mét. Thân phân nhánh, cành non thường có lông. Lá thuôn dài đến hình bầu dục, dài 8 cm- 16 cm và rộng 3 cm -7 cm.
Lá có màu xanh đậm bóng, không có lông ở mặt trên trên nhưng nhạt hơn và có lông nhỏ ở mặt dưới. Cuống lá dài khoảng 4 mm. Hoa mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá, mỗi cuống hoa sẽ có một tới ba bông hoa.
Cánh hoa dày và hơi vàng. Các cánh hoa bên ngoài gặp nhau ở các mép mà không chồng lên nhau và có hình trứng rộng. Kích thước hoa trung bình từ 2,8- 3,3 cm x 2,1- 2,5 cm thuôn nhỏ đến một điểm ở đáy tạo hình tương đối giống trái tim.
Hoa có đặc điểm rủ xuống và phần nhị nhụy được bao khá kín nên thường không có côn trùng thụ phấn hộ. Quả mãng cầu xiêm màu xanh đậm và nhiều gai. Quả hình trứng và có thể dài tới 30 cm với kết cấu tương đối chắc.
Thịt của chúng ngon ngọt, có tính axit, màu trắng và thơm. Hạt đen nhỏ. Phần thịt và hạt có cấu trúng tương đối giống na có lẽ vì vậy mà chúng còn có tên gọi khác là na xiêm. Mãng cầu xiêm mang hương thơm nhẹ. Hương vị của trái cây được mô tả là sự kết hợp của dâu tây, táo và cam.
Điều kiện trồng mãng cầu xiêm
Ánh sáng
Mãng cầu xiêm là loài cây ăn trái như cam, bưởi nên chúng yêu thích khu vực nhiều ánh sáng trực tiếp từ mặt trời. Trong khi trồng mãng cầu xiêm hãy chọn các vị trí có nhiều ánh sáng. Tránh các vị trí dưới bóng tán cây lớn khiến chúng không nhận đủ ánh sáng.
Ruộng vườn là nơi thích hợp trồng mãng cầu xiêm. Trong điều kiện ít ánh sáng chúng vẫn phát triển tuy nhiên năng suất sẽ giảm cũng như khả năng chống chịu sâu bệnh giảm. Mãng cầu xiêm có thể trồng theo thâm canh hoặc xen canh.
Nhiệt độ
Mãng cầu xiêm ngoài tự nhiên phát triển tại khu vực nhiệt đới, Nhiệt độ thích hợp cho chúng phát triển là từ 23 oC tới 27 oC. Chúng có khả năng chịu hạn chịu nhiệt khá tốt nhưng không có khả năng chịu lạnh.
Ở nước ta, mãng cầu xiêm chủ yếu được trồng tại khu vực miền Tây, nổi tiếng nhất với tỉnh Hậu Giang trồng mãng cầu xiêm cho sản lượng lớn nhất cả nước. Mãng cầu xiêm được trồng một số ít tại miền Trung và hầu như không được trồng tại miền Bắc do đặc điểm khí hậu lạnh vào mùa đông.
Đất trồng
Mãng cầu xiêm có thể mọc trên bất kì loại đất nào nhưng chúng ưa thích đất thoát nước tốt và đất tơi xốp, khá giàu mùn và có độ phì nhiêu cao. Độ pH thích hợp cho mãng cầu xiêm phát triển là từ 6.0 -6.5.
Mãng cầu xiêm không chịu được đất úng do đó kết cấu đất như đất sét, đất thoát nước kém không thích hợp cho trồng mãng cầu xiêm. Chúng phát triển tốt trên các loại đất cát pha và đất thịt pha.
Đất trước khi trồng nên cuốc tơi, dọn sạch cỏ và phơi ải dưới ánh sáng mặt trời để loại bỏ một số loại vi sinh vật gây bệnh trong đất. Nếu nguồn đất có nhiều khả năng nhiễm có thể tiến hành bón vôi cho đất. Đối với các loại đất kém dinh dưỡng tiến hành bón thêm phân hữu cơ vào đất.
Thời vụ trồng mãng cầu xiêm
Mãng cầu xiêm có thể trồng vào bất kì thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên theo kinh nghiệm trồng mãng cầu xiêm lâu năm của người dân Hậu Giang thì thời điểm tốt nhất để trồng mãng cầu xiêm là đầu mùa mưa.
Đây là thời điểm mãng cầu xiêm có tốc độ sinh trưởng tương đối nhanh. Ngoài ra thời điểm này bắt đầu mưa nhiều sẽ giúp bạn có thể tiết kiệm nước tưới cây trong giai đoạn phát triển ban đầu.
Cách trồng mãng cầu xiêm
Nhân giống
Có nhiều cách để nhân giống mãng cầu xiêm có thể trồng chúng từ hạt, cây giống, ghép hoặc chiết cành. Mỗi cách đều có những ưu nhược điểm riêng nhưng thông thường mãng cầu xiêm thường được trồng từ cây ghép con.
Trồng mãng cầu xiêm từ hạt
Bạn nên chọn các cây mãng cầu xiêm mẹ phát triển tốt, khả năng chống chịu cao. Đồng thời cho quả to, ngon, thuần giống và có ít nhất một vụ quả để tiến hành lấy quả nhân giống.
Ngoài ra bạn có thể chọn mua các loại giống mãng cầu xiêm thuần chủng F1 để tiến hành gieo hạt. Bạn nên chọn những nơi cung cấp hạt giống uy tín để tránh những loại hạt giống không đạt chất lượng.
Cách gieo hạt tương đối đơn giản. Bạn có thể gieo chúng xuống loại đất giàu dinh dưỡng và duy trì độ ẩm thường xuyên và tránh ánh sáng. Hạt sẽ nảy mầm sau 15 tới 30 ngày. Sau khi hạt nảy mầm hay đưa dần chúng ra ánh sáng.
Khi cây có từ 5 tới 6 lá thật có thể tiến hành trồng cây ra ruộng vườn hoặc chậu. Tuy nhiên để đảm bảo thuần giống thì khi cây con đạt độ cao khoảng 30 tới 50 cm sẽ tiến hành ghép gốc.
Cách chọn cây giống mãng cầu xiêm con
Ngoài ra bạn có thể mua cây giống mãng cầu xiêm con tại các cửa hàng bán cây giống. Tiêu chuẩn để chọn cây giống đó là những cây mập mạp, xanh tốt không có dấu hiệu sâu bệnh hoặc dập nát.
Đồng thời bạn nên chọn các nơi cung cấp giống uy tín để đảm bảo chất lượng. Đặc biệt là khi trồng mãng cầu xiêm với số lượng lớn. Hiện nay giá cây giống mãng cầu xiêm dao động trong khoảng từ 30 tới 50k/ cây.
Cách trồng cây mãng cầu xiêm con
Cách trồng mãng cầu xiêm con khá đơn giản. Tại vị trí đất đã làm phẳng xác định trồng, tiến hành đào các hố có kích thước khoảng 50 x 50 cm. Khoảng cách trồng mãng cầu xiêm tốt nhất là hàng cách hàng, cây cách cây khoảng 3 mét.
Có thể tiến hành cho phân lót đồng thời. Sau đó lấy cây mãng cầu xiêm ra khỏi bầu ươm, dùng tay tách phần rễ lộ ra khỏi bầu rễ. Đặt cây mãng cầu xiêm thẳng đứng giữa hố. Lấp đất gốc lại cho đến khi bằng đầu bóng của rễ. Có thể tiến hành nén nhẹ đất để cây vững chắc hơn và tưới nước cho cây.
Ngoài ra mãng cầu xiêm có thể trồng tại chậu. Hãy chọn các chậu có kích thước lớn để phù hợp với đặc tính phát triển khá lớn của mãng cầu xiêm. Đồng thời, chậu cho mãng cầu xiêm cần có khả năng thoát nước tốt. Đất cho vào chậu cũng tương tự đất khi trồng mãng cầu xiêm tại ruộng vườn.
Tưới nước
Tưới nước là một trong những yếu tốt quan trọng để giúp mãng cầu xiêm ra sai trái. Trong giai đoạn đầu cây phát triển cần chú ý luôn cung cấp nước đầy đủ cho cây. Vào mùa mưa lượng nước tưới có thể giảm xuống.
Tuy nhiên, khi bước vào thời kì mùa khô hạn hãy tưới cho cây mỗi ngày một lần. Mặc dù chúng có khả năng chịu hạn khá tốt nhưng nếu điều kiện khô trong thời gian dài có thể khiến cây rụng hết lá.
Ngoài ra, mãng cầu xiêm hiện tại có loại được ghép trên gốc bình bát có khả năng chịu mặn tốt hơn. Chúng có thể sử dụng nguồn nước tưới có độ mặn tối đa 11 o/oo . Do đó tận dụng cũng như tiết kiệm được nước tưới cây.
Khi tưới cây cần chú ý tưới nước quanh gốc cây. Tưới kĩ để nước thấm sâu vào tầng đất bên dưới cho rễ hấp thụ. Tránh tưới nhanh bề mặt khiến nước chảy đi gây lãng phí nguồn nước.
Bón phân
Trong quá trình phát triển của mãng cầu xiêm cần bổ sung thêm dinh dưỡng cho chúng phát triển. Thông thường ưu tiên nguồn phân hữu cơ giúp cây phát triển tốt đồng thời giúp cải thiện đất.
Hai thời điểm cần chú ý để bổ sung thêm dinh dưỡng cho cây là sau khi thu hoạch quả và khi bước vào mùa mưa. Thông thường đầu mùa mưa nên bón các loại phân giàu nguyên tố photpho và cuối mùa mưa nên bón phân giàu kali.
Định kì hàng năm bổ sung phân hữu cơ, trùn quế, phân vi sinh quanh gốc cây. Ngoài ra có thể bổ sung thêm các phân bón NPK 10-10-10. Hoặc các loại phân bón qua lá vào đầu mùa mưa cho mãng cầu xiêm.
Tỉa cành
Tỉa cành mãng cầu xiêm giúp chúng phát triển theo định hướng tốt hơn. Các cành có khả năng tiếp xúc ánh sáng nhiều hơn cũng như loại bỏ bớt sâu bệnh. Tiến hành tỉa cây vào thời điểm đầu khi cây đang phát triển và định kì mỗi năm một lần sau khi thu hoạch quả.
Ở giai đoạn cây phát triển tiến hành tỉa cây tạo tán cho cây. Có thể tiến hành bấm ngọn để tạo các cành cấp 2 và cấp 3. Điều này sẽ giúp cây tạo nhiều cành cho năng suất cao hơn. Đồng thời như một động thái kích thích cây ra quả sớm hơn.
Sau mỗi vụ thu hoạch quả, hãy loại bỏ các cành chết, yếu và bị bệnh trên cây. Bạn nên cắt các cành vát khoảng 45o. Nếu cần cắt bỏ toàn bộ cành, hãy cắt ngang bằng với thân của cây mãng cầu xiêm.
Trồng mãng cầu xiêm bao lâu thì thu hoạch
Nếu trồng và chăm sóc tốt thì mãng cầu xiêm sẽ cho thu hoạch sau khoảng 2 năm gieo trồng. Từ lúc ra hoa cho đến khi được thu hoạch sẽ mất khoảng 3 tới 4 tháng. Năng suất trong điều kiện thuận lợi sẽ đạt cỡ khoảng 1kg/quả.
Giá mãng cầu xiêm
Hiện nay, mãng cầu xiêm được bán rất phỏ biến. Tại khu vực miền Nam nước ta có thể mua mãng cầu xiêm tại các chợ dân sinh các siêu thị. Ở miền Bắc thì tại các chợ có thể khó thấy mãng cầu xiêm hơn.
Giá mãng cầu xiêm không quá đắt và được chia ra thành 2 loại phổ biến. Loại 1 được mua tại vườn với giá 18-20k/kg, loại 2 vào khoảng 14-15k/kg. Mãng cầu xiêm tại siêu thị sẽ giao động vào khoảng 30k-40k/kg tùy mùa.
Cách trồng mãng cầu xiêm không hề phức tập. Hy vọng với những chia sẻ trên đây của Niên Giám Nông Nghiệp sẽ giúp ích cho bạn. Chúc bạn may mắn và thành công.
Theo: Biển Lặng
