Yến sào là một món ăn đắt đỏ ở Việt Nam và càng ngày càng trở nên khan hiếm do số lượng chim đang ngày càng giảm. Nhiều người nuôi chim yến trong nhà như một cách để bảo tồn số lượng và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Vậy hãy cùng khám phá mô hình nuôi yến trong nhà nhé!
Mục lục nội dung
Đặc điểm
Chim yến là loài chim có kích thước từ nhỏ đến trung bình (chiều dài từ 9-25cm) được tìm thấy ở tất cả các lục địa ngoại trừ Nam Cực.
Bộ lông của chim yến thường hoàn toàn sẫm màu, đôi khi có hai tông màu nâu/ đen và trắng.
Đôi cánh giả dài và mỏng dễ dàng thích nghi với việc bay lượn.
Khác với chim cút và chim bồ câu, chim yến có mắt lớn và khoang miệng mở rộng để tạo điều kiện bắt côn trùng bay, ngay cả trong điều kiện trời tối.
Chân nhỏ có 4 ngón vuốt ngược, rất thích hợp đậu trên những nơi thẳng đứng, tường đá, vách tường, thân cây, …
Chim yến có số lượng các tế bào hồng cầu lớn hơn ở các loài chim khác. Do đó, chúng có khả năng trao đổi oxy đáng kể ngay cả trong môi trường thiếu oxy.
Đây là một loài chim đặc biệt, để trú ẩn làm tổ, chim yến sử dụng các kẽ hở tự nhiên (vách đá, đá, lối vào hang, v.v.) hoặc sử dụng các vật liệu nhẹ (lông vũ, cỏ, rơm rạ, v.v.) kết hợp với nước bọt của chúng để xây tổ.
Chúng tiết ra nước bọt, khi tiếp xúc với không khí, nó sẽ khô cứng và trở thành một “tổ ấm” thực sự cho con non của nó. Trung bình, tổ có kích thước rộng 6cm x sâu 1,5cm và nặng 14gram, chúng mất gần một tháng để xây dựng nó.
Ngoài mùa sinh sản, bầy chim dành thời gian bay và do đó không đòi hỏi môi trường sống của chúng. Chỉ cần nơi mà chúng bay qua cung cấp một số nước và thức ăn cho nó.
Các loài
Ước tính có khoảng một trăm loài chim yến. Chúng không phải là chim sẻ, mặc dù chúng giống với những con én nhưng đây là hai loài khác nhau (nhiều người thường lầm tưởng rằng chim sẻ và chim én là một nhưng có hai tên gọi).
Chim yến đen
Trong những thập kỷ gần đây, một số lượng lớn quần thể chim yến đen nói chung đã bị suy giảm. Một trong những lý do chính là sự khan hiếm con mồi do việc sử dụng quá mức thuốc diệt côn trùng, cụ thể là thuốc diệt côn trùng DDT có tác động tiêu cực đến chuỗi thức ăn của các loài chim ăn côn trùng.
Chim yến có bụng màu trắng
Chúng sống ở các khu vực vùng núi và vách đá dựng đứng. Đến mùa, chim yến sẽ di cư đến vùng nhiệt đới.
Công dụng
Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh công dụng của yến sào đối với sức khỏe. Nhưng theo quan niệm của người Việt thì đây là một mặt hàng xa xỉ và chứa nhiều chất dinh dưỡng cũng như những lợi ích khác.
Theo y học cổ truyền, yến được cho là có đặc tính chống lão hóa và giữ gìn làn da. Người ta cũng tin rằng chúng sẽ hỗ trợ tiêu hóa và là một loại thuốc bổ tốt, chữa bệnh một cách thần kỳ và chữa cảm cúm, ho, đau họng… Ngoài ra, nó có chứa các enzym thúc đẩy tái tạo tế bào và cải thiện sự trao đổi chất.
Thực tế không thể phủ nhận rằng yến sào có giá trị dinh dưỡng rất cao, được chứng minh là chứa nhiều axit amin và muối khoáng tốt cho sức khỏe, trong đó còn chứa cả mangan, đồng và kẽm.
Ví dụ, mangan giúp cho các chức năng thần kinh, đồng đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất các tế bào hồng cầu. Đối với kẽm, nó được sử dụng để cải thiện các chức năng miễn dịch và tiêu hóa.
Cách chế biến
Thông thường, yến sào được nấu thành súp có thể thưởng thức trong nhà hàng hoặc tại nhà. Có thể nấu chúng dưới dạng cháo, thường kèm với nấm, thịt gà và các loại dược liệu khác nhau.
Người ta cũng thường thưởng thức yến sào dưới dạng uống, thủ công hoặc công nghiệp. Tuy nhiên, đồ đóng hộp sẽ làm giảm hương vị và chất lượng của chúng
Biểu tượng
Nhìn thấy tổ yến trên bệ cửa sổ luôn được coi là điềm vui, dự báo hạnh phúc lớn sắp đến. Ví dụ như mơ thấy chim yến bay lượn trên mặt nước là điềm báo về những rắc rối đang gặp phải sẽ sớm biến mất.
Đặc biệt, việc di chuyển một cái tổ như vậy được xem là không hay. Một số nói về lời nguyền khủng khiếp, những người khác nói về sự trả thù của tự nhiên…
Yến tượng trưng cho tự do, hạnh phúc, khả năng sinh sản, nhiệt tình, may mắn, trung thành, thuần khiết và bền bỉ.
Từ truyền thống châu Âu (đặc biệt là Đức) đến truyền thống của Trung Quốc, tổ yến là một yếu tố văn hóa mạnh mẽ, đôi khi nó dự báo rằng những thân yêu sắp trở về trong vòng tay bạn.
Ý nghĩa của tổ yến rất khác nhau, nhưng có một điều chắc chắn rằng: nhìn thấy một tổ yến trong nhà của bạn luôn là một điều tốt. Thậm chí, có một số người chọn đeo loại trâm cài chim yến để hy vọng những điều may mắn sẽ đến.
Vậy bạn có muốn sở hữu một tổ chim yến trong nhà không? Ngay bây giờ chúng tôi sẽ hướng dẫn cho bạn mô hình nuôi yến trong nhà đơn giản.
Mô hình nuôi yến trong nhà
Trước khi nuôi yến, bạn nên xây dựng một kế hoạch trước: Số lượng chim yến sẽ nuôi là bao nhiêu? Tài chính hiện có của bạn là bao nhiêu? Mô hình nuôi yến trong nhà sẽ được xây dựng ở vị trí nào để thúc đẩy sự phát triển của yến?…
Cách làm tổ chim yến
Bạn có thể xây tổ hình bán nguyệt dưới những mái che nhô ra, có một vết lõm nhỏ là lối vào, đặt trên xà, hoặc đôi khi trên móng tường cũ. Chim yến là loài chim di cư, chúng sẽ rời đi vào cuối mùa hè và quay trở lại vào mùa xuân.
Tuy nhiên, loài chim này rất trung thành với tổ của chúng. Chúng thường làm tổ theo bầy đàn, một số tổ được đặt cạnh nhau dọc theo cùng một mái nhà hoặc trong cùng một khu trang trại.
Lưu ý nên chọn nơi có mặt tiền thoáng mát, dọn dẹp tổ sạch sẽ và đợi chúng quay lại vào mùa xuân.
Dụng cụ
- Hai tấm ván gỗ thô 30 x 15 cm
- Đinh và búa
- Thạch cao và rơm
- Một khay nhựa
- Một cái bát nhỏ có đường kính khoảng 21 cm
- Dầu hoặc xà phòng
- Một chiếc bút chì
- Bùn đất sét hoặc thuốc nhuộm
- Vít gỗ 5 x 30 mm
- Tua vít
- Con quay + găng tay + mũi khoan 4 vít và phích cắm phù hợp với bức tường mà tổ sẽ được lắp đặt + một mũi khoan gỗ.
Quy trình xây tổ
Bước 1 – 7: Tạo vị trí và cố định tổ
1. Khoan 4 góc của một tấm ván và 2 góc của tấm ván kia, dọc theo chiều dài của nó.
2. Đặt hai tấm gỗ cạnh nhau trên mặt bàn, nối chúng theo chiều dọc.
3. Đặt bát úp vào giữa hai tấm ván vừa ghép lại.
4. Phủ dầu hoặc xà phòng lên bát để bột trét không bám vào.
5. Đánh dấu 5 điểm xung quanh bát, đều nằm về cùng một phía, cách bát 2-3 mm, sau đó lấy bát ra.
6. Đóng 5 vít gỗ tại vị trí của 5 vết dưới bá,. Để dễ dàng hơn, hãy tạo lỗ trước. Các vít phải được gắn chặt, nhưng nhô ra ngoài khoảng 1,5 đến 2 cm. Các vít này sẽ được sử dụng để giữ tổ với tấm ván.
7. Lắp lại bát vào các vít. Đóng một chiếc đinh lên tấm ván phía bên kia để giữ bát cố định.
Bước 8-11: Trét thạch cao
8. Chuẩn bị bột trét trong một cái chậu hoặc bát bé. Để làm điều này, cho khoảng hai nắm lớn thạch cao và ½ lít nước, cũng như màu hoặc bùn đất sét. Trộn với rơm để làm tổ rắn chắc. Hoặc bạn có thể mua bột trét bán sẵn tại các cửa hàng vật liệu.
9. Trát một lớp thạch cao dày từ 1 đến 2cm lên nửa dưới của tổ, phần được giữ bằng 5 vít gỗ. Đậy kỹ các vít, nhưng không được trét thạch cao vượt quá ranh giới giữa hai tấm ván.
Chú ý: bạn không được trét hết nửa cái bát bạn phải để một lỗ hổng ở giữa. Đó chính là lỗ tròn trên đỉnh tổ, dài 6cm, cao 2,5cm để chim yến chui vào. Không lớn hơn kích thước này, nếu không các loài chim khác có thể cư trú trong đó.
10. Để tổ nhân tạo này trông giống như tổ do chim yến tự xây, không làm nhẵn thạch cao, mà ngược lại, tạo ra sự lồi lõm bất thường bằng ngón tay hoặc thìa chẳng hạn.
11. Đợi ít nhất 15 phút để cho thạch cao khô
Bước 12-16: Hoàn thiện
12. Nhẹ nhàng tách hai tấm ra. Cẩn thận mở nắp bát để tổ thạch cao vẫn ở nguyên vị trí.
13. Nếu các đinh vít có bị nhô ra ở bên trong tổ, hãy thêm một ít thạch cao để ngụy trang và chúng không làm chim bị thương.
14. Đặt tấm ván thứ 2 vuông góc với tấm ván đã xây tổ. Mặt trên của tổ được dán vào tấm ván thứ hai. Nghĩa là tấm ván xây tổ sẽ xoay xuống phía dưới, tấm ván thứ 2 sẽ được ghép vuông góc với nó giống như một cái mái che. Lối vào duy nhất là một lỗ hở ở phía trên của ván xây tổ.
15. Đóng các ván lại với nhau.
16. Nếu có bất kỳ khoảng trống nào, hãy lấp đầy chúng bằng thạch cao. Che chắn tổ khỏi thời tiết xấu, dưới mái tôn hoặc trong nhà kho, phải đặt ở trên cao, sát trần nhà và ở nơi thoáng đãng, không có cây cối, tường bao phía trước. Khi đã tìm được vị trí lý tưởng, hãy vặn ổ bằng các vít và phích cắm thích hợp!
Thức ăn
Vì kích thước con mồi trung bình nhỏ nên chúng phải dành nhiều thời gian săn mồi để nuôi sống bản thân và đàn con. Ngoài mùa sinh sản, chim yến sẽ di chuyển tùy thuộc vào sự xuất hiện của sinh vật phù du trong không khí (muỗi, rệp).
Chim yến cũng ăn bọ cánh cứng. Chúng tụ tập và sinh sản thành đàn và chủ yếu ăn côn trùng nhỏ bằng cách săn theo nhóm hoặc trộn lẫn với các loài chim nhỏ khác.
Đối với mô hình nuôi yến trong nhà, bạn không nên sử dụng thuốc diệt côn trùng vì nó sẽ làm suy giảm lượng thức ăn cung cấp cho nó.
Nhiệt độ
Chim yến không chịu được lạnh vì vậy cần duy trì nhiệt độ ở khoảng 27-29 độ C. Đây là nhiệt độ lý tưởng để chim sinh sản và phát triển.
Độ ẩm
Nên điều chỉnh độ ẩm ở mức dao động từ 70% – 80%.
Chuyên gia giải đáp câu hỏi
Chim Yến ăn gì?
Chim Yến là động vật hoang dã. Chím Yến ngoài tự nhiên hay chim Yến nhà đều có chung đặc điểm là nó tự kiếm ăn. Điểm khác biệt là chim tự nhiên sống và làm tổ ở cách vách núi ven biển. Còn yên nuôi được bà con nông dân dụ về làm tổ trong nhà yến.
Vậy nên thức ăn của chim yến tự nhiên và chim yên nuôi đều là do chim tự kiếm. Bao gồm các loại côn trùng, sâu bọ, cào cào, châu chấu, kiến mối, ấu trùng …
Chim Yến sống ở đâu?
Ở câu hỏi này thì chúng tôi sẽ trả lời cho yến sống tự nhiên. Vì yên dụ về nhà thì tất nhiên ban ngày nó bay kiếm ăn trên bầu trời, ban đêm về ngủ trong nhà yến của mình.
Yến tự nhiên thường sống ở các đảo, bán đảo ở ven biển. Nước ta Khánh Hòa là tỉnh thành có số lượng chim yến tự nhiên nhiều nhất. Khu vực miền Trung thì yến tự nhiên tập trung ở Quảng Bình. Cụ thể là Đảo Yến – Vũng Chùa, thuộc xã Quảng Đông, Quảng Trạch, Quảng Bình.
Yến tự nhiên làm tổ ở các vách đá cheo leo, và chim yên sẽ ghép cặp, sống với nhau trọn đời. Con đực và con cái thay phiên nhau ấp trứng, mớm mồi nuôi con. Hết lứa này đến lứa khác. Trùng bình mỗi năm 1 đôi chim yến đẻ 3 lần, mỗi lần thường là 2 quả.
Giá tổ yến bao nhiêu?
Giá tổ yến loại 1: 3 triệu/ 1 lạng
Yến chưng loại 1: 75 nghìn/ hủ
Địa chỉ mua hàng: Hộ gia đình Tú Trang, đội 1 xã Liên Trường, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình. Facebook: Trang Thuy
Sự phát triển của ngành nuôi yến phụ thuộc vào nguồn tiêu thụ các sản phẩm từ tổ yến. Cùng với sự phát triển của xã hội. Nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm hỗ trợ chức năng, bồi bổ sức khỏe của người dân ngày càng cao. Vậy nên sản xuất được tổ yến để cung cấp ra thị trường là một cơ hội lớn với người nông dân. Chúc bà con thành công trong quá trình làm nhà nuôi yến, thu hoạch tổ yến!
Theo: Ngọc Lan
