Cây lúa có nguồn gốc từ đâu?

Cây lúa có nguồn gốc từ đâu?

Cây lúa là một người bạn thân thuộc với tất cả người dân Đông Nam Á nói chung. Qua mấy ngàn năm lịch sử lúa là loại cây lương thực cao quý không thể thiếu trong mỗi con người. Là biểu tượng đẹp đẽ trong những áng văn thơ, nhạc họa của nhiều nhà văn nhạc sĩ khắp Thế Giới.

Nguồn gốc cây lúa

Lúa đã nuôi sống nhiều người trong một thời gian dài hơn bất kỳ loại cây trồng nào khác. Từ 2500 trước Công nguyên, gạo đã được ghi chép trong sử sách như một nguồn thực phẩm và cả truyền thống.

Bắt đầu từ Trung Quốc và các khu vực lân cận, việc trồng trọt lúa lan rộng khắp Sri Lanka và Ấn Độ. Sau đó nó được truyền sang Hy Lạp và các khu vực của Địa Trung Hải. Cây lúa lan rộng khắp Nam Âu và một số vùng Bắc Phi. Từ Châu Âu, gạo được đưa đến Thế giới mới. Từ Protugal, nó được đưa vào Brazil và từ Tây Ban Nha đến Trung và Nam Mỹ.

Gạo có thể được đưa đến nhiều nơi trên thế giới do tính thích ứng linh hoạt. Nó có thể phát triển trong điều kiện sa mạc của Ả Rập Xê Út. Trong các đồng bằng đất ngập nước của Đông Nam Á trồng lúa ngập nước mà chúng ta quen thuộc nhất.

Từ lịch sử ban đầu ở các khu vực châu Á, cây lúa đã lan rộng. Và ngày nay được trồng ở tất cả các lục địa, ngoại trừ Nam Cực. Có thể phát triển trong nhiều vùng khí hậu rộng là lý do tại sao gạo là một trong những thực phẩm được ăn rộng rãi nhất trên thế giới.

Và đó là nguồn gốc của cây lúa.

Lúa và nền văn hóa

Gạo là một phần không thể thiếu trong nhiều nền văn hóa dân gian. Ở Myanmar, những người Kachins cho rằng gạo tới từ trung tâm Trái đất. Và hướng đến một đất nước nơi cuộc sống sẽ hoàn hảo và lúa sẽ phát triển tốt.

Ở Bali, Thần Vishnu đã khiến Trái đất sinh ra cây lúa và Thần Indra đã dạy mọi người cách nuôi trồng nó. Và ở Trung Quốc, gạo là quà tặng của động vật.

Truyền thuyết kể rằng sau trận lụt thảm khốc, tất cả thực vật đã bị phá hủy và không còn thức ăn. Một ngày nọ, một con chó chạy qua cánh đồng gặp người với những hạt lúa bị treo ở đuôi. Người dân gieo hạt, lúa lớn lên và nạn đói biến mất. Tất cả những câu chuyện này và nhiều câu chuyện khác đều lấy gạo làm nền tảng. Và từ bao đời nay mọi người đã tin vào truyền thuyết về Gạo.

Lúa là loại cây trồng hàng đầu

Lúa, một thành viên của họ Poaceae, là một trong 3 loại cây trồng hàng đầu và có nhiều công dụng đa dạng. Người ta đã sử dụng gạo để làm đồ ăn nhẹ, món tráng miệng, món chính. Đồ uống có cồn và các thực phẩm đặc biệt cho các nghi lễ tôn giáo.

Gạo có lượng lớn tinh bột, ít chất đạm và chất béo. Đối với hàng triệu người, gạo lên tới 3/4 tổng khẩu phần ăn của họ. Để hướng tới tương lai, các nhà nghiên cứu đã và đang nghiên cứu để tối đa hóa sản lượng quanh năm của cây trồng trên một khu đất nhất định. Tăng năng suất cho một số loại lúa.

Là cây lương thực phổ biến

Lúa gạo, một loại ngũ cốc có khả năng chống chịu cao, có thể thích nghi với mọi khí hậu. Lan rộng từ Trung Quốc sang Ấn Độ và đến châu Âu dưới thời Alexander Đại đế. Các nhà thám hiểm ở Bồ sau đó đã mang gạo đến Tân thế giới. Trong khi các nô lệ cũng giới thiệu lúa ở châu Phi.

Được trồng ở những vùng ngập nước, được gọi là ruộng. Gạo xếp cùng với lúa mì như những thực phẩm chính được sản xuất nhiều nhất trên thế giới ngày nay. Hay còn một số cây hoa màu khác như khoai tây, khoai lang, sắn,…

Nguồn gốc cây lúa nước

Sự thành công của cây lúa là nhờ rất nhiều vào khả năng phục hồi của nó. Cách thức trồng trọt loại ngũ cốc này đã thích nghi với nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Lúa có thể được trồng ở những vùng khô hạn – phương pháp lâu đời nhất. Hoặc ở những vùng ngập nước , hay là ‘ruộng lúa’.

Có bốn phương pháp được thấy để trồng lúa ở vùng ngập lụt. Trồng lúa có tưới sử dụng nguồn cung cấp nước được kiểm soát nhân tạo và chiếm hơn 75% sản lượng hiện đại. Ba phương pháp khác, cụ thể là trồng lúa nước mưa ở vùng đất thấp. Trong đó việc cung cấp nước phụ thuộc vào lượng mưa và dòng chảy tràn từ các nguồn nước gần đó.

Lúa nước sâu, được thực hiện ở các vùng bằng và trồng lúa ngập mặn. Vốn dựa vào việc quản lý khéo léo nước ngọt và nước biển. Tất cả đều tạo ra sản lượng thay đổi và do đó ít được thực hành rộng rãi. Quản lý nước rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đến hiệu suất.

Quá trình phát triển

Quá nhiều nước sẽ làm thay đổi sự sinh sôi của thân. Trong khi không đủ nước khi cây ra hoa sẽ gây ra hiện tượng hỏng hoa và hạt lép. Chu kỳ sinh trưởng của cây phụ thuộc vào sự dao động của mực nước. Hạt lúa được gieo trên nền đất khô ráo trước khi được phủ nước dần.

Hai tuần sau, chồi non được lấy ra khỏi đất và lật đất cho ngập nước. Trước khi cấy cây con trong vùng nước nông, ở độ sâu 3 cm. Sau đó cây có thể tiếp tục chu kỳ của chúng để đạt độ chín. Khi lúa lớn, nó sẽ mọc ra thêm, tức là mỗi cây tạo ra nhiều chồi bên.

Với việc chi phí nhân công tăng lên, việc cấy cây giống ngày càng giảm xuống. Ưu tiên cho việc gieo hạt trực tiếp. Khi hoa sẫm lại, lúa được coi là đã chuẩn bị thu được. Nó được cắt bằng tay bằng liềm, hoặc bằng máy. Sau đó đập để tách hạt khỏi phần còn lại của cây.

Các phương pháp chế biến lúa gạo

Các phương pháp chế biến khác nhau, các loại gạo khác nhau

Các loại gạo có thể trải qua nhiều hình thức chế biến khác nhau trước khi đến kệ siêu thị. Thóc: toàn bộ hạt gạo thô, kể cả vỏ trấu. Gạo lật : còn được gọi là gạo lứt hoặc gạo nguyên hạt.

Nó đã lột vỏ nhưng vẫn còn cám và mầm. Xát : thường cho sản phẩm gọi là gạo trắng, chứa chủ yếu là tinh bột. Như vậy 80% chất trong đó được giữ lại trong hạt không còn dính lẫn. Hạt gạo cũng có nhiều cỡ khác được nấu trong các món ăn khác.

Gạo hạt dài có chiều dài trên 6 mm và được nấu trong các bữa ăn nấu từ gạo. Chẳng hạn như biryani của Ấn Độ, hoặc được phục vụ như một món ăn phụ. Những hạt được gọi là ‘cỡ trung bình’ dài từ 5 mm đến 6 mm, trong khi hạt tròn nhỏ hơn 5 mm.

Hai loại sau đặc biệt thích hợp để chế biến các món mặn. Ví dụ như risotto, paella và salad, hoặc món tráng miệng, chẳng hạn như bánh gạo.

Sản lượng lúa gạo trên thế giới

Lúa gạo là cây trồng lớn thứ hai về diện tích trồng trọt sau lúa mì. Sản lượng lúa toàn cầu là 596,5 triệu tấn từ 155 triệu ha (ha) năm 1999. Các vùng trồng lúa chính được tìm thấy ở hơn một trăm quốc gia ở Châu Á, Châu Mỹ Latinh và Châu Phi. Nhưng các vùng xuất khẩu lớn chỉ bao gồm Thái Lan , Hoa Kỳ , Việt Nam , Pakistan và Ấn Độ.

Khoảng 85% tổng lượng lúa gạo được trồng cho con người. Gạo cung cấp 23% năng lượng bình quân trên toàn thế giới và 16% protein bình quân (IRRI, 1997). Ở châu Á, nơi mọi người thường ăn gạo hai hoặc ba lần mỗi ngày. 250 triệu trang trại trồng (đất canh tác trung bình trên mỗi trang trại là dưới 1 ha) sản xuất hơn 90% lượng gạo trên thế giới.

Ví dụ, Myanmar tiêu thụ 195 kg gạo cho một người mỗi năm. Trong khi mức tiêu thụ gạo trung bình hàng năm ở châu Âu và châu Mỹ lần lượt là 3 kg và 7 kg. Ba quốc gia đông dân nhất là Trung Quốc , Ấn Độ và Indonesia là những quốc gia làm nghề trồng lúa với 2,5 tỷ người (khoảng một nửa dân số thế giới hiện nay).

Các vấn đề toàn cầu và đương đại

Trong quý đầu tiên của thế kỷ XXI, sẽ có thêm 1,2 tỷ người tiêu dùng gạo mới ở châu Á. Hiện nay, chưa đến 5% sản lượng gạo thế giới được giao dịch quốc tế. Do đó, lượng lúa ở châu Á phải lên thêm 1/3 từ 320 triệu tấn hiện nay lên 420 triệu tấn. Cho dù diện tích đất trồng lúa ngày càng giảm.

Đối với sản xuất lúa trong tương lai, cũng có những thách thức sau:

(1) xói mòn di truyền do việc áp dụng phổ biến các giống năng suất cao (ví dụ, giống lúa javanica bị thiệt hại đáng kể ở Java và Bali , Indonesia);

(2) ô nhiễm nguồn tưới vì thuốc trừ sâu hóa học, thuốc trừ cỏ và ô nhiễm không khí

(3) ít duy trì truyền thống văn hóa hơn dành cho lúa gạo. Vì càng ít nông dân trồng lúa, nhất là nông dân trẻ. Họ đang chuyển sang làm việc trong các khu công nghiệp và đô thị. Đặc biệt là ở các nước như Trung Quốc và Nhật Bản (4) giảm tài nguyên nước và tăng độ mặn của đất. Sự nóng lên toàn cầu có thể làm cho xu hướng này thậm chí còn tăng đáng kể hơn.

Cây lúa với đặc điểm quen mà lạ

– Cây lúa gồm 4 bộ phận chính rễ, thân, bông và hạt. Thân lúa bao gồm các mắt và lóng. Cây có chiều cao từ 1-1,8m, với các lá mỏng, hẹp 2-2,5cm và dài 50-100cm.

– Rễ của cây thuộc loại rễ chùm, trong thời gian trổ bông rễ có thể dài tới 2-3km. Mỗi giai đoạn sinh trưởng lá lúa sẽ có màu sắc khác nhau, khi chín lá sẽ ngả màu vàng. 

– Hoa thuộc loại hoa nhỏ, màu trắng sữa, tự thụ phấn mọc thành từng cụm. Hoa phân nhánh cong hay rũ xuống, với chiều dài từ 35 – 50cm. 

– Hạt lúa là hạt loại quả thóc dài khoảng 5 – 12 mm và dày 2 – 3 mm. 

– Thời gian sinh trưởng dao động khoảng 90 – 180 ngày tính từ lúc hạt nảy mầm đến thời kỳ thu hoạch thu hoạch. 

Vai trò của cây lúa chúng ta vô tình quên mất

Cây lúa là lương thực thiết yếu của hơn một tỷ người trên Thế Giới. Lúa được 250 triệu nông dân trồng cũng là sinh kế chủ yếu của họ. Là nguồn cung cấp năng lượng lớn nhất cho con người. Bình quân 180 – 200kg gạo/người/năm tại các nước Châu Á, khoảng 10kg/người/ năm ở Châu Mỹ.

Việt Nam 100% người dân sử dụng lúa gạo làm lương thực chính trong bữa ăn hàng ngày.

Nguồn gốc cây lúa không phải ai cũng biết

Cây lúa đã có từ lâu đời và gắn liền với lịch sử phát triển của nhân dân các nước châu Á. Tuy nhiên nói về nguồn gốc cây lúa một cách chính xác thì vẫn chưa có dữ liệu thống nhất. Căn cứ vào tài liệu lịch sử, di tích khảo cổ thì lúa đã xuất hiện từ rất lâu ở vùng Đông Nam Á. Hơn nữa lịch sử và đời sống của các dân tộc Đông Nam Á lại gắn liền với lúa gạo. Đây là một minh chứng, chứng minh cây lúa đã có mặt từ hàng ngàn năm trước.Vậy cây lúa có nguồn gốc từ đâu? 

Cách trồng lúa mà nhà nông nào cũng áp dụng

Vì nguồn gốc cây lúa có từ lâu đời nên cách trồng và chăm sóc rất dễ dàng và quen thuộc. 

– Chọn giống lúa: Là yếu tố đầu tiên quyết định năng suất và chất lượng của lúa. 

– Gieo sa: Khi gieo có thể gieo cấy thành từng luống mạ riêng hoặc gieo sạ thẳng vào ruộng. 

– Mạ được 15 – 18 ngày, nhổ và đem cấy, tùy theo mùa vụ để cấy dảnh/khóm khác nhau. Cấy thẳng hàng, cấy nông 2 – 3cm, cấy sâu sẽ khiến cho lúa phát sinh hai tầng rễ. 

– Bón phân cho lúa: Cải tạo pH cho đất và cải thiện hàm lượng mùn bằng phân chuồng hoặc phân hữu cơ. Cây lúa có 2 thời kỳ sinh trưởng mạnh nên phải đáp ứng đủ và cân đối các chất dinh dưỡng. Đồng thời cung cấp đúng thời điểm mới có thể cho năng suất tối ưu. 

Trên đây là một số thông tin cơ bản nhất về loại lương thực mà chúng ta sử dụng mỗi ngày. Xem thêm nhiều kiến thức hữu ích ở các bài viết khác của chúng tôi bạn nhé.! 

Theo: Thủy Tiên