Như bất kỳ người chăn nuôi nào cũng biết, thời điểm phối giống hiệu quả cho bò ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều hoạt động quản lý đàn và năng suất chăn nuôi. Việc quyết định thời điểm rất phức tạp bởi nó bị chi phối vởi nhiều yếu tố và trong nhiều trường hợp.
Nếu người nuôi không chú ý đến các chi tiết. Thì có thể ảnh hưởng đáng kể đến chi phí sản xuất, năng suất vật nuôi, thu nhập và lợi nhuận.
Vì vậy mà thời điểm phối giống cho bò rất quan trọng trong chăn nuôi. Hiểu được ý nghĩa của việc này và những khó khăn khi người chăn nuôi phải loay hoay tìm ngày hợp lí. Niengiamnongnghiep.vn sẽ thông tin đến bạn thời điểm hiệu quả nhất.
Cùng theo dõi ngay dưới đây bạn nhé!
Mục lục nội dung
Bò đẻ bao lâu thì có thể mang thai trở lại?
Nó phụ thuộc vào một số điều:
- tình trạng cơ thể lúc đẻ,
- tuổi
- nếu có bất kỳ khó khăn nào trong quá trình đẻ
- nếu chế độ ăn uống đầy đủ sau khi đẻ trong thời kỳ cho con bú để không xảy ra hoặc giảm thiểu sự sụt giảm về trọng lượng và thể trạng.
Bò đẻ trong tình trạng cơ thể nhỏ hơn 4 (thang điểm từ 1 đến 9) có thời gian hậu sản dài hơn. Bò đẻ con đầu lòng có khoảng thời gian sau đẻ dài hơn bò trưởng thành.
Những con bò gặp khó khăn trong việc đẻ thường có khoảng thời gian sau đẻ dài hơn. Và, những con bò bị giảm cân và tình trạng cơ thể sau khi đẻ có khoảng thời gian hậu sản dài hơn.
Vì vậy, với tất cả những điều đó, khoảng thời gian hậu sản, nếu điều kiện lý tưởng, đối với bò thịt là từ 50 đến 60 ngày, trung bình là 55 ngày. Những người đầu tiên sẽ lâu hơn ít nhất 10 ngày.
Làm thế nào để biết bò động dục?
Với những dấu hiệu dưới đây, người chăn nuôi có thể nhận ra bò cái của họ đang trong giai đoạn dộng dục, đó là:
Bò chán ăn hẳn, hay nhìn ra xung quanh, hay kêu rống lên rất to
Một số có triệu chứng hít âm hộ
Nó có thể hay nhảy lên con khác
Âm hộ sưng lên, có hiện tượng chảy nước, chảy chất nhầy màu trắng đục
Tử cung cứng hơn
Nếu bò cái của bạn xuất hiện một trong các dấu hiệu này. Bạn nên nghĩ ngay đến chúng đang động dục. Và lúc này là thời điểm phối giống hiệu quả
Thời điểm phối giống hiệu quả cho bò
Tỷ lệ mang thai cao nhất thu được đối với những con giống từ 4 đến 16 giờ sau khi bắt đầu động dục. Đây chính là thời điểm phối giống hiệu quả nhất.
Bò động dục trong vòng 21 ngày đầu phối giống có tỷ lệ có chửa cao hơn so với bò động dục sau 21 ngày phối giống đầu tiên.
Đối với bò cái tơ
Khi xem xét mùa sinh sản rút ngắn, việc quản lý bò cái tơ lúc sinh sản sẽ rất quan trọng. Những con lai giống thay thế nên được phối giống 3 tuần trước khi phối giống của đàn bò trưởng thành.
Những con bò cái tơ sẽ cần một thời gian dài hơn để bắt đầu động dục và biểu hiện nhiệt sau khi đẻ hơn những con cái trưởng thành. Bò cái sau khi phối giống trước đàn bò chính, sẽ đẻ sớm hơn vào mùa và sẽ sinh sản bình thường vào thời điểm đàn bò chính được phối giống vào năm sau.
Nếu chúng ta muốn một con cái đẻ tốt, nó phải được phối sớm. Nó còn phải biểu hiện nhiệt và thụ thai sớm trong mùa sinh sản. Bò cái sau khi bị đẻ muộn thường trở thành bò cái đẻ muộn trong các chu kì sau đó.
Thai bò kéo dài bao lâu?
Thời gian mang thai từ 279 đến 287 ngày. Khi mang thai bê cái, 283 ngày sẽ là phổ biến. Bò cái mang bê đực có xu hướng mang thai dài hơn một chút so với bò cái mang bê cái.
Bò chửa có thể tiêm phòng BVD hay chỉ tiêm vắc xin này trước khi phối giống?
Bò đang mang thai có thể được tiêm vắc xin phòng bệnh tiêu chảy do vi rút (BVDV) ở bò bằng vắc xin diệt vi rút (KV). Nên tiêm vắc-xin vi rút sống biến đổi (MLV) khi bò không mang thai – lý tưởng là 30-60 ngày trước khi phối giống.
Một số sản phẩm BVDV MLV ghi trên nhãn rằng chúng có thể được sử dụng an toàn cho gia súc đang mang thai nếu gia súc cũng đã được chủng ngừa trước khi phối giống.
Mặc dù một số người chăn nuôi gia súc thích tiêm phòng vào mùa thu để thuận tiện; Theo quan điểm kiểm soát BVDV thì việc tiêm phòng trước khi phối giống là hợp lý nhất để gia súc có được sự bảo vệ tốt nhất trong thời kỳ đầu mang thai.
Thụ tinh nhân tạo
Nếu đang cân nhắc hoặc sử dụng thụ tinh nhân tạo. Nên đảm bảo rằng mùa sinh sản không bị kéo dài. Quản lý nhân giống muốn thành công cần phải quan sát được bò tăng nhiệt hay động dục.
Một phương pháp được đề xuất sẽ là phối giống nhân tạo đầu đàn trong 25-30 ngày đầu tiên của mùa sinh sản. Sử dụng một con đực giống hoặc bò đực khỏe mạnh trong thời gian còn lại của thời kỳ sinh sản.
Để phối giống nhân tạo thành công. Đòi hỏi người quản lí cần phải chăm sóc, quan sát và dinh dưỡng cho bò kĩ càng. Đặc biệt là phát hiện động dục.
Tỷ lệ phát hiện bò bị động dục trước buổi trưa cao hơn so với buổi chiều và buổi tối.
Những biện pháp giúp tăng năng suất thụ tinh
Tách bò không mang thai theo tuổi
Dinh dưỡng vô cùng quan trọng trong thời kì sinh sản. Và vì vậy, bạn cần tách bò khồn mnag thai ra riêng để không cạnh tranh thức ăn.
Cỏ khô và cỏ linh lăng không có đủ năng lượng, vì vậy bạn sẽ cần phải thêm một số ngô, chất chưng cất, gluten, thức ăn ủ chua, v.v. vào chế độ ăn.
Nếu có nhiều bò ở độ tuổi “chạy” (từ 4 đến 12 tuổi) thì đây là điều cần quan tâm. Vì nếu bạn đã chú ý đến cấu tạo di truyền của đàn bạn thì những con bò này phải có trọng lượng và cho sữa.
Tỷ lệ bò đực trên bò cái.
Đối với bò đực non, 1:12 đến 1:15; bò đực già hơn 1:25 đến 1:30. Không có đàn bò nào chỉ có duy nhất một con đực.
Khi con đực kia bị ốm hay có bất kì nguyên nhân nào khiến nó không thể thụ tinh, bạn cần sử dụng một con đực khác. Vì vậy, tỉ lệ đực/ cái đặc biệt quan trọng trong đàn.
Thời gian kéo dài trong mùa sinh sản
Mùa sinh sản kéo dài bao nhiêu?- 60 đến 65 ngày là phổ biến. Những mùa khô hạn, thời gian này có thể bị rút ngắn. Bạn cần quan sát kĩ để có biện pháp xử lí tốt nhất.
Tiên phòng
Chương trình tiêm phòng cho bò. Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y của bạn để đảm bảo bò cái và bê con không gặp phải các bệnh không đáng có. Hãy đặc biệt lưu tâm đến bò cái tơ trong mùa đẻ đầu tiên.
Chăm sóc bò cái mang thai
Thức ăn và dinh dưỡng
- Nên cung cấp thêm hỗn hợp thức ăn tinh có khối lượng từ 1,25 đến 1,75 kg cho bò đang mang thai
- Bò cái không được gầy – không béo.
- Cung cấp nước uống sạch và bảo vệ khỏi nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao
- Không để chúng trộn lẫn với các động vật khác đã bị sẩy thai hoặc đang mắc bệnh, mang mầm bệnh như bệnh brucella..
- Không để chúng đánh nhau với các động vật khác và cẩn thận để chúng không bị chó và các động vật khác đuổi theo.
- Tránh tình trạng sàn trơn trượt làm bò bị ngã dẫn đến gãy xương, trật khớp, v.v.
- Nếu tính được ngày phối giống chính xác, hãy tính ngày đẻ dự kiến. Hãy tách nó ra trước một hoặc 2 tuần và chuyển sang các chuồng sinh sản riêng lẻ.
- Những chuồng này được làm sạch kỹ lưỡng.
- Cho ăn thêm một kg thức ăn tinh trong 8 tuần cuối của thai kỳ.
- Cho ăn thuốc nhuận tràng khoảng 3 – 5 ngày trước và sau khi đẻ (Cám mì 3 kg + 0,5 g bánh Lạc + 100 g hỗn hợp muối khoáng).
Các hỗ trợ thú y khác
- Các triệu chứng bò sắp đẻ có thể được quan sát như sưng tấy cơ quan sinh dục ngoài, sưng bầu vú, thường đa số bò sẽ đẻ mà không cần sự trợ giúp nào.
- Nếu có bất kỳ khó khăn nào, hãy hỗ trợ thú y.
- Sau khi sinh xong, cơ quan sinh dục ngoài cần được vệ sinh cẩn thận.
- Nhau thai thông thường sẽ rời khỏi bò trong vòng 2 – 4 giờ sau khi đẻ. Nếu không, hãy nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ thú y.
- Chăm sóc bò trước khi đẻ khỏi sốt sữa. Cho uống bổ sung canxi.
- Đôi khi bầu vú sẽ sưng lên ngay trước khi đẻ, những trường hợp như vậy sẽ khiến bò cái mất sữa một phần
- Luôn cung cấp nước uống cho bò cái.
Cho bê con ăn
- Cho bú sữa non tức là sữa đầu của bò trong 3 ngày đầu. Sữa non đặc và sệt.
- Nó chứa tỷ lệ Vitamin A và protein cao hơn.
- Các protein này là globulin miễn dịch giúp bảo vệ chống lại nhiều bệnh tật.
- Sữa non chứa antitrypsin giúp tránh tiêu hóa các globulin miễn dịch trong dạ dày và được hấp thu như bình thường.
- Cho ăn sữa ngày 2 lần và bê yếu thì cho ăn 3 lần / ngày.
- Giới hạn cho trẻ bú sữa nước là 10% trọng lượng cơ thể với tối đa 5-6 lít mỗi ngày và tiếp tục cho trẻ bú sữa nước trong 6-8 tuần. Cho ăn quá mức gây ra ‘Vết thương ở bắp chân’.
- Các chất thay thế sữa có thể được cho thay thế sữa nguyên chất.
- Cho bê ăn khởi động sau một tháng tuổi.
- Cung cấp thức ăn thô xanh và cỏ khô chất lượng tốt từ tháng thứ 4 trở đi.
- Cho bê ăn kháng sinh (theo lời khuyên của bác sĩ thú y) giúp cải thiện sự thèm ăn, tăng tốc độ tăng trưởng và ngăn ngừa hiện tượng còi cọc ở bê. Ví dụ: Aureomycin, Terramycin, v.v.
Các phương thức quản lý khác
- Xác định con bê bằng cách ghi dấu vào tai khi mới sinh và để như vậy sau một năm.
- Tẩy lông cho bê con trong vòng 7-10 ngày sau khi sinh bằng sắt nung đỏ hoặc que muối ăn da hoặc phương pháp điện. (Theo lời khuyên của bác sĩ thú y)
- Tẩy giun cho bê thường xuyên để tẩy giun bằng các loại thuốc tẩy giun. Tẩy giun cách nhau 30 ngày. (theo lời khuyên của bác sĩ thú y)
- Nuôi bê con trong chuồng riêng dành cho bê con trong 3 tháng sau đó theo nhóm.
- Sau sáu tháng bê đực và bê cái nên được nhốt riêng.
- Cân bê con vào khoảng thời gian hàng tuần cho đến 6 tháng và hàng tháng sau đó để biết tốc độ tăng trưởng.
- Tỷ lệ tử vong ở bê tháng đầu tiên nhiều hơn do viêm phổi.
- Nên loại bỏ các núm vú phụ ngoài 4 khi trẻ được 1-2 tháng tuổi (theo lời khuyên của bác sĩ thú y).
- Tỉa 8-9 tuần tuổi nên thiến đực.
- Giữ cơ thể sạch sẽ, khô ráo để tránh nhiễm nấm.
- Các khối khoáng nên được cung cấp để bê con liếm và không có cơ hội bị thiếu khoáng.
- Cai sữa bê con khỏi mẹ và cho ăn thông qua hệ thống cho ăn bằng thùng.
Kết luận
Trên đây là những kinh nghiệm về thời điểm phối giống hiệu quả cho bò cũng như những chăm sóc lúc mang thai, sinh nở và cả bê con. Mong rằng những thông tin này sẽ có ích cho bạn. Chúc bạn thành công!
Theo: Thiện Huy.