Táo tàu có lẽ đã quá quen thuộc với mọi người. Chúng được dùng nhiều trong các bài thuốc cổ truyền cũng như để ăn. Bài viết này sẽ giúp mọi người biết được cách trồng cũng như chăm sóc cây táo tàu trồng ở điều kiện khí hậu Việt Nam nhé.
Mục lục nội dung
Cây Táo tàu là gì?
Táo tàu hay còn gọi là quả chà là, có nguồn gốc từ Trung Quốc. Loại cây này có thể cao tới 12 m. Có lá xanh bóng, sớm rụng và vỏ màu xám nhạt.
Quả hình bầu dục, đơn hạt có màu xanh từ đầu và trở thành màu nâu sẫm theo thời gian. Tương tự như quả sung, quả sẽ khô và nhăn nheo khi để trên cây.
Quả có mùi vị tương tự như quả táo .
Quả có kích thước khác nhau tùy thuộc vào giống cây trồng, và nó có một lớp vỏ mỏng, màu đỏ sẫm bao quanh một lớp thịt ngọt và trắng. Trái cây rất bổ dưỡng với các chất như kali, phốt pho, canxi.
Táo tàu là một nguồn giàu vitamin C và B-complex. Hàm lượng vitamin C cao hơn so với các loại trái cây khác được biết đến với hàm lượng cao như cam. Khả năng chống oxy hóa của táo tàu tươi cũng tương đối cao so với các loại rau củ quả khác.
Quả táo tàu được ăn tươi, sấy khô hoặc chế biến như quả chà là. Được sử dụng trong các loại bánh kẹo như bánh mì, bánh ngọt, kẹo, bột ngọt và mứt.
Điều kiện phát triển
Đất
Cây táo có thể phát triển ở nhiều loại đất và phạm vi pH. Nhưng cần thoát nước tốt.
Cây ưa đất pha cát hoặc đất nhẹ hơn nhưng sẽ phát triển trên đất sét nặng hơn. Cây táo tàu có thể chịu được đất mặn, kiềm hoặc hơi chua nhưng phát triển tốt nhất ở đất có độ pH 4,5–8,4.
Tưới nước
Cây đã được hình thành, chúng có thể chịu hạn rất tốt. Nhưng để có năng suất tốt, cây nên được tưới nước.
Cây táo tàu có nhu cầu nước thấp hơn và khả năng chịu mặn cao hơn hầu hết các loại cây ăn quả.
Trong điều kiện tự nhiên, cây tạo thành một rễ củ sâu và nhiều giúp cây có thể chịu hạn tốt.
Bón phân
Cây sẽ tồn tại với ít bón phân bổ sung. Tuy nhiên, để có năng suất tốt nhất, hãy bón phân cho cây ăn quả khi cây đã được hình thành. Không cần bón phân cho cây mới trồng.
Khí hậu
Cây táo tàu phát triển tốt nhất ở những vùng khí hậu có mùa hè khô, nóng kéo dài sau khi có mưa đủ đầu mùa và nhiệt độ mát mẻ trong thời kỳ ngủ đông. Khí hậu ở nước ta cũng khá phù hợp để trồng cây táo tàu.
Đậu trái yêu cầu nhiệt độ trung bình hàng ngày trên 20ºC. Sự phát triển của trái cần nhiệt độ trung bình hàng ngày trên 24–25ºC.
Cách trồng cây táo tàu
Vườn táo tàu thông thường được trồng với khoảng cách 4–5m x 5–6m. Ở nước ta, các vườn cây ăn quả thâm canh được trồng với kích thước 2–3m x 3–4m.
Trồng 1m x 2m khi trồng thâm canh theo kế hoạch. Và 0,5–0,7mx 1m trong trồng siêu thâm canh và trong nhà kính.
Đối với trồng kinh tế, số lượng cây trồng trên một ha dao động trong khoảng 550 đến 1000 cây.
Trước khi trồng, các hố có kích thước 0,6–1m được đào với khoảng cách thích hợp tùy theo mật độ vườn. Các hố được lấp bằng đất gốc trộn với phân chuồng hoai mục, super lân và các nguyên tố vi lượng. Cấy cây trên ruộng thành công nhất ngay trước khi chồi bùng phát.
Cây táo tàu có thể bị gió làm hư hại vì vậy nên tránh gió nếu địa điểm dễ bị gió thổi mạnh. Nên giăng lưới để bảo vệ vườn táo tàu khỏi chim, thỏ và chuột.
Theo kinh nghiệm thì chi phí thiết lập cho một vườn táo tàu rộng một ha với hệ thống tưới nhỏ giọt (bao gồm máy bơm, đường dây chính và phụ và lắp đặt) là hơn 110 000 đô la Mỹ. Hầu hết chi phí phát triển là cho giàn và lưới và chi phí trồng cây.
Chăm sóc cây táo tàu ở Việt Nam
Phân bón
Các thời điểm quan trọng cho bón phân dinh dưỡng là:
- Tháng 9
- Ra hoa sớm (tháng 10 / tháng 11)
- Giai đoạn quả non phát triển nhanh (tháng 12)
- Ngay sau khi thu hoạch quả (tháng 4-5).
Cây táo tàu sẽ cần một lượng phân bón dinh dưỡng cân đối cung cấp nitơ (N), phốt pho kali, magiê (Mg) và các nguyên tố vi lượng. Với tỷ lệ tùy thuộc vào độ phì nhiêu của đất, tuổi cây và mức độ cây trồng.
Với những vườn cây rụng lá thời điểm tốt nhất để bón phân NPK hàng năm chính là vào đầu mùa xuân.
Tưới nước
Mặc dù cây táo tàu có thể sống được với rất ít nước. Nhưng việc tưới tiêu là yếu tố quan trọng để tạo ra sản lượng táo tàu chất lượng.
Lập lịch tưới có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cây và năng suất, kích thước và chất lượng quả. Nếu không có lịch trình chính xác, vườn cây ăn quả dễ bị thiếu chất dinh dưỡng, rối loạn sinh lý, sâu bệnh.
Đặc điểm của đất sẽ ảnh hưởng đến loại và thời gian tưới của bạn. Độ ẩm sẽ thoát ra vùng rễ và hiệu quả sử dụng nước sẽ phụ thuộc vào thời gian giữ ẩm ở đó.
Vòi phun nước siêu nhỏ là một lựa chọn tốt cho các loại cây trồng như cây táo tàu. So với các vòi phun nước lớn hơn, chúng hiệu quả hơn, tiết kiệm nước bằng cách chỉ tưới mặt đất dưới gốc cây chứ không tưới giữa các hàng.
Cắt tỉa
Phương pháp cắt tỉa được xác định bởi các kiểu đậu quả. Việc cắt tỉa có thể được thực hiện trong cả mùa sinh trưởng.
Tỉa sâu được thực hiện chủ yếu để loại bỏ những chồi không có khả năng cho quả có kích thước và chất lượng phù hợp. Ví dụ như các chồi yếu, bị bệnh, sâu bệnh và mọc chen chúc.
Tỉa cành vào mùa hè bao gồm việc loại bỏ các chồi mọc không có quả. Hoặc đông đúc và các chồi mới, các chồi bị bệnh và hỏng. Cắt tỉa vào mùa hè rất hiệu quả trên cây táo non và cây trưởng thành.
Cây táo tàu cần được cắt tỉa sao cho cso khoảng sáu đến tám nhánh chính được giữ trong độ cao từ 3 đến 5 mét. Và cách đều nhau về mọi hướng. Cây cần được cắt tỉa hàng năm để cây có thể sinh trưởng tốt.
Cắt các chồi bên còn lại thành năm hoặc sáu chồi. Chỉ cắt theo chiều dài, không cắt bất kỳ chồi bên nào ra khỏi chồi bên.
Lặp lại cắt tỉa này mỗi năm cho đến khi cây cao khoảng 3m. Cần theo dõi các chồi bên trong suốt mùa sinh trưởng và kéo xuống theo chiều ngang nếu mọc quá thẳng đứng.
Sâu bệnh
Cây táo tàu ít khi bị bệnh. Tuy nhiên nếu bị thường gặp bệnh đốm nâu trên táo tàu. Do nấm bệnh Nothophoma quercina gây ra.
Sâu bọ bao gồm thỏ, chuột và chim. Nhưng chúng có thể được kiểm soát bằng cách rào hoặc giăng lưới trong vườn cây ăn quả. Táo tàu dễ bị ruồi đục quả nên có thể cần phải diệt ruồi xung quanh vườn trồng.
Ra hoa
Cây táo tàu ra hoa vào đầu mùa hè và quả chín vào cuối mùa hè / mùa thu. Nhưng thời gian ra hoa có thể khác nhau ở các địa điểm khác nhau. Và phụ thuộc vào giống cây trồng và khí hậu.
Hoa của cây táo thường xảy ra trong khoảng thời gian tám tuần vào mùa hè. Cây ra hoa từ tháng 11 đến tháng 12, quả bắt đầu chín vào cuối tháng 2.
Hoa mọc ở nách lá trên các chồi mang hiện tại. Hoa có thân ngắn, màu xanh vàng nhạt, đường kính 3–10mm. Chồi hoa hoàn toàn phân hóa và phát triển thành quả trưởng thành trong một mùa sinh trưởng duy nhất.
Cây táo tàu thường ra hoa nhiều nhưng đậu trái thấp. Hiện tượng rụng quả nặng xảy ra sau khi đậu trái, nguyên nhân là do không thụ tinh hoặc do noãn bị thoái hóa.
Các biện pháp cải thiện sự đậu trái bao gồm:
- Nuôi ong trong vườn trong mùa hoa
- Hai đến ba lần phun 10–20ppm gibberellic acid hoặc 0,2% borat trong thời kỳ ra hoa.
Thời gian cho quả chín khác nhau giữa các giống cây trồng từ 60 đến 145 ngày. Quả dài hơn một chút ở vùng khí hậu ấm hơn và ngắn hơn ở vùng khí hậu mát hơn.
Nhân giống cây táo bằng giâm cành và ghép
Bà con có thể nhân giống táo tàu bằng cánh ghép cành. Ghép mắt táo tàu lên gốc táo khác khỏe mạnh. Hoặc nhân giống bằng cách giâm cành.
Vào mùa xuân, trước khi chồi nở hoặc vào cuối mùa sinh trưởng. Bà con nên lấy cành giâm để trồng. Cắt lát dài từ 18 đến 20 cm từ cành chính ra rễ vào mùa xuân.
Trồng theo rãnh với khoảng cách 30 cm, rạch sâu 2-3 cm và phủ một lớp mùn 5 cm lên phần đó. Khoảng cách hàng khoảng một mét. Cần tưới nước thường xuyên. Cho đến mùa thu, những cây con khỏe mạnh phát triển.
Thu hoạch quả táo tàu
Quả chín từ tháng 2 đến tháng 4. Quả chưa chín có vỏ xanh. Quả hái sau đó sẽ tiếp tục chín sau khi thu hoạch. Quả có thể để nguyên trên cây khi phơi khô. Một cây có thể cho 30–40kg quả tươi với năng suất ước tính khoảng 20-30 tấn / ha.
Sự trưởng thành quả của táo tàu có thể được chia thành ba giai đoạn:
- Quả chín trắng: Quả có kích thước và hình dạng gần như đầy đủ; vỏ quả mỏng và chuyển từ màu xanh lục sang màu trắng xanh.
- Quả chín: Quả có màu đỏ từ một nửa đến hoàn toàn; Vỏ trở nên dày hơn, cứng hơn và dễ dàng tách khỏi thịt trở nên giòn, ngon ngọt và chứa nhiều đường và axit hơn.
- Hoàn toàn chín: Hàm lượng đường trong thịt quả tăng nhanh và hàm lượng nước bắt đầu giảm. Phần thịt gần hạt và cuống quả trở nên vàng và mềm. Vỏ chuyển sang màu đỏ sẫm và quả trở nên nhăn nheo.
Thời gian thu hoạch thích hợp phụ thuộc vào việc sử dụng cuối cùng của quả (ăn tươi, sấy khô hoặc chế biến). Đối với dùng tươi, nên chọn các loại trái cây ở giai đoạn chín giòn để kéo dài thời gian bảo quản.
Trái cây sấy khô nên được hái khi trưởng thành hoàn toàn và trái cây để sấy khô nên được hái ở giai đoạn chín màu trắng.
Bạn cũng có thể để trái cây trên cây cho đến khi nó khô hoàn toàn. Cắt cuống khi thu hoạch thay vì nhổ quả khỏi cây.
Xử lý sau thu hoạch
Quả sau khi thu hoạch cần được phân loại theo độ chín và kích thước quả. Sau đó bảo quản ở nhiệt độ thấp, sấy khô hoặc chế biến.
Quả táo tàu đã khử nước có thể được lấy bằng cách phơi dưới ánh nắng mặt trời trong khoảng ba tuần hoặc trong tủ sấy ở 60 ° C trong 36-48 giờ cho đến khi độ ẩm giảm xuống dưới 25%. Trái cây khô có thể được tiêu thụ trực tiếp hoặc chế biến thêm thành nước trái cây, rượu, bột, v.v
Cách thưởng thức trái táo tàu
Táo tàu tươi có thể thay thế cho táo thường trong các công thức nấu ăn. Thêm vào món salad, hoặc ăn như một món ăn nhẹ.
Khi hái khô có thể được thêm vào các công thức nấu ăn có chà là hoặc thêm vào công thức mứt đường.
Trà táo tàu rất dễ làm, và đem lại lợi ích sức khỏe của quả táo tàu.
Về mặt dinh dưỡng, nước ép táo tàu có nhiều vitamin C, flavonoid và các thành phần khác có lợi. Nên táo tàu đã được sử dụng làm thuốc trong nhiều bài thuốc cổ truyền. Một trong những công dụng phổ biến nhất của nó là làm trà chữa đau họng.
Theo: Băng Giá
