Có 3 vụ lúa chính ở Đồng bằng sông Cửu Long là vụ đông xuân, hè thu và vụ mùa. Nó khác với khu vực Miền Trung chỉ có vụ đông xuân và hè thu.
Mục lục nội dung
Đồng bằng sông Cửu Long – thủ phủ trồng lúa nổi tiếng
ĐBSCL và đồng bằng sông Hồng được mẹ thiên nhiên ưu ái, nơi đây đất đai trù phú, màu mỡ, thuận lợi cho việc trồng lúa nước.
Điểm qua một số thuận lợi khi canh tác lúa của ĐBSCL:
- Đa dạng về chủng loại đất chứa nhiều dinh dưỡng
- Tại sông Tiền và sông Hậu, lượng phù sa vô cùng lớn, khoảng 1.800.00 ha.
- Do ảnh hưởng của sắt sun phát và nhôm sun phát nên ở khu vực ĐBSCL lượng đất phèn có độ PH thấp, chiếm 1.100.000 ha.
- Vùng rừng U Minh (đất mặn) chứa nhiều chất hữu cơ, chiếm 320.000 ha.
- Về địa hình: Toàn châu thổ ĐBSCL có diện tích là 36.000 km2. Trong đó diện tích đã trồng lúa là 1,6 triệu ha/khoảng 2 triệu ha có thể trồng được.
- Địa hình khá bằng phẳng, độ dốc thấp chỉ 1cm/km. Ngoài ra, vùng ĐBSCL còn được 2 nhánh sông Tiền và sông Hậu (dài hơn 120km) đổ lượng phù sa về rất dồi dào. Riêng sông Cửu Long đạt khoảng 1000 triệu tấn/ năm. Lượng phù sa thay đổi giữa hai mùa nắng và mưa. Cụ thể, mùa khô, sẽ có 0,1kg phù sa/1m3 nước. Vào mùa mưa, số lượng phù sa tăng lên, cứ 1m3 nước sẽ có 0,3 kg phù sa.
- Về khí hậu nhiệt đới gió mùa khá thuận lợi cho việc trồng lúa nước. Nhiệt độ ôn hòa, độ ẩm không khí 82%, không có mùa đông lạnh hay nắng quá gay gắt. Do đó, cây lúa dễ dàng phát triển mạnh. Lượng mưa ở ĐBSCL hàng năm trong khoảng 1500 – 2000mm.
Đặc điểm nổi bật của 3 vụ lúa chính tại ĐBSCL
Xem thêm: Chăn nuôi nông hộ có ý nghĩa quan trọng như thế nào đối với xã hội
Khác với ĐBSH, ngoài hai vụ là vụ chiêm và vụ mùa, ĐBSCL còn có thêm vụ hè thu, bởi ở đây có khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ cao suốt năm.
- Vụ đông xuân là vụ lúa ngắn ngày: Thời điểm tốt nhất để gieo vụ này là vào tháng 11, 12 (cuối mùa mưa), đầu tháng 4 sẽ thu hoạch. Một số giống chủ yếu trong vụ này là: OMCS 2000, OM 6162, OM 5472. Bên cạnh đó còn có OM 3995, OM 8232…
- Vụ hè thu từ tháng 4 đến tháng 8: Đây cũng là vụ lúa mới ngắn ngày.
- Vụ hè thu bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 8. Những giống lúa thích hợp để trồng vụ này mang lại năng suất cao như: OMCS 2000, ND404, OMCS21, VND 95-19, MTL449,…
- Vụ mùa tháng 5, 6 thu hoạch tháng 11: Vụ mùa này thường trồng các giống lúa dài ngày, thích sống ở vùng nước sâu như VND95-19, Nàng thơm chợ đào 5, VND404, Nàng Hương 2, MTL449,…
Trong 3 vụ chính cần lưu ý những kỹ thuật chăm sóc gì?
Để các mùa vụ thu hoạch có năng suất và chất lượng cao, người trồng cần chăm bón lúa tốt cả 3 thời kỳ. Đó là sinh trưởng sinh dưỡng, sinh trưởng sinh thực và giai đoạn lúa chín. Ở mỗi thời kỳ sẽ có những yêu cầu khác nhau về dinh dưỡng, cách phòng trừ sâu bệnh hại…
- Từ lúc lúa được gieo xuống đất đến khi ra nhánh và phát triển lóng, thân, lá. Đây gọi là thời kỳ sinh trưởng sinh dưỡng.
- Muốn cây khỏe mạnh, số nhánh hữu hiệu cao, người nông dân cần phải đảm bảo chế độ chăm bón hợp lý. Ngoài ra, cần chú trọng phòng ngừa bệnh cho cây kịp thời, bởi giai đoạn này lúa dễ bị sâu cuốn lá, đục thân…
- Mùa mưa hay mùa nắng đều phải có chế độ tưới tiêu phù hợp. Ví dụ như mùa mưa đảm bảo xử lý vấn đề thoát nước, tránh ngập úng. Mùa nắng phải cung cấp lượng nước đủ để phân bón có thể hòa tan, đồng thời giữ độ ẩm vừa phải cho lúa ra nhánh.
- Từ lúc lúa phân hóa mầm hoa đến khi trổ bông và thụ tinh gọi là thời kỳ sinh trưởng sinh thực. Số lượng hoa, bông hay lúa có trỗ đều hay không, tỉ lệ thụ phấn… phụ thuộc rất lớn vào thời kỳ kéo dài này.
Trong thời kỳ này, cần lưu ý:
- Nên chọn lựa thời gian để bón phân đúng lúc để cây hấp thụ chất dinh dưỡng kịp thời. Từ đó, tạo điều kiện cho lúa nuôi đòng.
- Ruộng lứa luôn giữ được độ ẩm nhất định, lượng nước vừa phải.
- Cần quan sát, theo dõi ruộng lúa cẩn thận để có thể phát hiện, phòng bệnh cho lúa nhanh chóng.
- Từ lúc lúa chín sữa đến khi chín hoàn toàn, đây gọi là thời kỳ lúa chín. Giai đoạn này rất quan trọng. Nó ảnh hưởng lớn đến chất lượng, trọng lượng của hạt. Do đó, người dân nên có chế độ chăm sóc bài bản. Cụ thể như sau:
- Tốt nhất nên chọn loại phân bón có lượng kali cao. Như vậy, hạt lúa mới to, mẩy.
- Vào vụ đông xuân ít mưa, cần chú ý giữ mực nước thích hợp, ruộng luôn đủ ẩm.
- Có thể thu hoạch nếu lúa đã chín đến 90%. Để quá trình thu hoạch nhanh chóng, dễ dàng hơn, người dân cần tiến hành rút nước trong ruộng trước 12 ngày.
Sản lượng lúa mỗi năm của ĐBSCL chiếm hơn 50% và đứng đầu cả nước về xuất khẩu gạo (chiếm trên 90%). Là đối trọng xứng tầm với vùng quê lúa Thái Bình và là niềm tự hào của người dân Nam Bộ.
Có nên trồng lúa vụ 3 ở Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên?
Xem thêm: Sự thật về cây sung mỹ
Cho đến nay, đây vẫn là câu hỏi rất nan giải, bởi nếu như trồng lúa vụ 3 ở Đồng Tháp Mười (ĐTM) và Tứ giác Long Xuyên (TGLX) bắt buộc phải bao đê ngăn lũ. Như vậy, sẽ phá vỡ hệ thống điều tiết nước tự nhiên mà vùng ngập sâu này đã điều tiết suốt hàng nghìn năm qua.
Việc đắp đê ở vùng trũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến cội nguồn vùng ngập nước và làm mất cân bằng sinh thái. Hơn nữa, khi bao đê ở ĐTM và TGLX nước lũ sẽ tàn phá với diện tích lớn từ vùng trũng cho đến hạ nguồn. Mọi kế hoạch đầu tư phát triển vùng nước nổi ĐBSCL cần phải đặt người nông dân vào vị trí trung tâm.
Theo chuyên gia về đất ngập nước thuộc Quỹ Bảo vệ động vật hoang dã quốc tế (WWF) – ThS. Nguyễn Hữu Thiện. Ông nhận định, việc mở rộng canh tác lúa vụ 3 cần phải cân nhắc cẩn thận. Các cấp quản lý phải giải được bài toán chi phí và lợi ích. Tăng vụ, bao đê vùng trũng sẽ tạo công ăn việc làm và thêm thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, lợi nhuận mang lại không thể so được với những thiệt hại, mất mát phải đánh đổi.
Về miền Tây gặt lúa vụ 3
