Theo Hoa quả Việt Nam
Chôm chôm Vĩnh LongKhi nắng hạ chia lửa trên những cành phượng đỏ rực và tiếng ve kêu râm ran thì các miệt vườn phía Nam cũng chuẩn bị thu hoạch chôm chôm chín.
Mùa này lượn lờ dưới tán chôm chôm rợp bóng sẽ chỉ còn thấy độc một mảng trời đỏ rực, không phải ráng chiều báo hiệu cơn mưa mà là ngợp đỏ những chùm chôm chôm chín rộ.
Cõ lẽ cũng phải nói ngay: chôm chôm là loài cây đa niên, thân đứng, tán rộng, nhìeu cánh, phát triển mạnh ở vùng nhiệt đới, nguồn gốc từ đảo Java (Inđônêxia) du nhập vào miền Nam Việt Nam từ lâu lắm rồi.
Chôm chôm chỉ trồng trong 3 – 4 năm là đã cho quả, đúng vào lúc đầu mùa mưa Nam Bộ kéo theo những ngọn gió nam thổi từ biển Đông vào đất liền thì cũng là lúc chôm chôm chín rộ từng chùm đỏ tươi rực rỡ.
Đất Vĩnh Long là tỉnh trồng nhiều chôm chôm nhất nên có nhiều giống khác nhau: chôm chôm “tróc” trái tròn dài, khi chín có màu đỏ thẳm, gai mềm, ruột trong màu trắng, vị ngọt đậm; chôm chôm Java trái tròn gai ngắn, cùi trắng giòn và thơm ngọt; chôm chôm nhãn nhỏ hơn hai loại trên, khi chín vỏ màu vàng sẫm pha lẫn chút xanh, ruột trắng, ngọt đậm, thoang thoảng mùi nhãn chín được nhiều người hâm mộ.
Chôm chôm chín đỏ bắt đầu từ tháng 5 đến hết tháng 7 nhưng cũng tùy thuộc tài nghệ nhà vườn biết kích dục cho chôm chôm ra bông sớm hơn mùa vụ hoặc hãm chậm lại cho trổ bông muộn đều được.
Đất cù lao An Bình trên sông Tiền ngang thị xã Vĩnh Long còn gọi là bãi Tiên có tới 3 xã nối đuôi nhau là An Bình, Đồng Phúc nhưng nổi tiếng có chôm chôm ngon là Bình Hòa Phước.
Có người đã nói: ai xuôi sông Tiền mà chưa được nếm chôm chôm Bình Hòa Phước thì coi như chưa tới miền Tây Nam Bộ bởi chôm chôm nơi đó là đặc sản ở vùng cù lao sông nước này.
Trái chôm chôm mà người dân miệt vườn ở đây quen gọi là trái “lôm chôm” cùi khá dày nhưng không thể thơm bằng vải thiều ngoài Bắc. Nếu đi bằng đò máy ngang sông Tiền vào đến khu vườn trồng chôm chôm thì cứ việc ăn đến kỳ no.
Có sức ăn tới vài ba kilo, nhà vườn cũng chỉ lấy tiền trả tượng trưng vì mỗi cây loại lưu niên cao tới chục mét, có khi thu hoạch vài ba tạ quả là chuyện thường tình nên vài ba ký đáng là bao.
Cái thú cực kỳ… thú khi ăn chôm chôm là đứng, ngồi thưởng thức ngay dưới gốc trong những khu vườn rộng dài hàng mẫu đất rộn rã tiếng chim kêu.
Ở xã Bình Hòa Phước (huyện Long Hồ) quê hương cố thủ tướng Phạm Hùng, cây chôm chôm là giống cây đặc sản mang trồng ở nơi khác vị ngon ngọt không thể nào sánh bằng. Riêng xã này có tới trên 200 hécta đất vườn hoàn toàn trồng độc có giống cây chôm chôm. Năng suất trung bình đạt tới 10 tấn/ha.
Hàng năm xã thu hoạch và cung cấp cho thị trường trong tỉnh và thành phố Hồ Chí Minh, doanh thu lên đến 6 tỷ đồng từ trái chôm chôm. Nhiều nhà vườn đã giàu lên từ loại trái cây này.
Đã có nhiều khách du lịch nước ngoài khi đến thăm sông nước miệt vườn Bình Hòa Phước đều muốn tận hưởng mùi thơm vị ngọt của trái chôm chôm…
Khi các vườn chôm chôm chỉ còn trơ lại tán lá xanh mất đi màu đỏ ửng của những chùm quả chín thì trong làn không khí mát lành của đất vườn cù lao phảng phất mùi hương ngào ngạt đó là hương thơm của nhã chín nối tiếp mùa chôm chôm.
Ai đã một lần tới Vĩnh Long đang độ mùa quả chín chẳng bao giờ quên mua vài ba túm chôm chôm đỏ tươi mang về làm quà tặng họ hàng người thân. Hình như chuyến máy bay nào ra Bắc cũng chở những giỏ chôm chôm quả tươi roi rói như đổi cho nhau những trái cây Nam Bộ lấy vải thiều, nhãn lồng Hải Dương, Hưng Yên.
Chôm chôm Bình Hòa Phước ngọt đậm, hạt nhỏ xíu lại thơm thoang thoảng mùi nhãn người miền Nam cũng phải mê say huống gì người miền Bắc?