Trồng trọt | Thông thường nấm linh chi chỉ phát triển tốt từ nhiệt độ 22 -28 độ C. Tuy nhiên, những cây nấm Linh chi này lại có thể thích nghi trong điều kiện nhiệt độ 20 – 32 độ C. Như vậy là biên độ nhiệt độ đã rộng hơn gấp 2 lần. Không những thế chúng còn có sức đề kháng tốt hơn, ít bị nhiễm dịch bệnh hơn. Đó cũng chính là lý do chúng đang được nhiều hộ dân tại huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk lựa chọn trồng và cho hiệu quả cao.
Trồng trọt | Nấm linh chi GA2: “Phá vỡ” mọi quy tắc của nấm thông thường
Cánh nấm dày, cân đối và có màu nâu đồng nhất. Tỉ lệ số bịch nấm cho thành phẩm chiếm gần tuyệt đối. Trong suốt hơn 10 năm trồng nấm, chưa vụ nào ông Nguyễn Ngọc Chỉnh ở huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk thu được lứa nấm đạt chất lượng như lần này.
Ông NGUYỄN NGỌC CHỈNH – Thành viên HTX trồng nấm huyện Krông Ana – Đăk Lăk cho biết: “So với các giống cũ trước đây thì cái giống mới này thì cánh nấm to đều hơn này, hình thức đẹp hơn này, chất lượng nấm cũng đảm bảo hơn..”
Giống nấm mới này có tên là GA2. Đây là giống nấm nhập nội từ Thái Lan và được Khoa Công nghệ sinh học – Học viện Nông nghiệp Việt nam đưa vào khảo nghiệm từ năm 2015. Sau thời gian khảo nghiệm, nhận thấy giống nấm này có nhiều ưu điểm và phù hợp với điều kiện sinh thái tại Việt Nam nên các nhà khoa học đã đưa thí điểm tại nhiều địa phương khu vực phía bắc như Ba Vì – Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hưng Yên…
Tháng 3 năm 2018, nấm linh chi GA2 chính thức được áp dụng tại Hợp tác xã nấm Krông Ana -Đăk Lăk trên diện tích quy mô 100.000 bịch.
TS NGÔ XUÂN NGHIỄN – GĐ Trung tâm Nghiên cứu Phát triển nấm – Học Viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết: “Khi đưa vào thí điểm tất nhiên phải khảo sát. Thì thấy ở vùng Tây Nguyên này có nhiều điều kiện thích hợp: Thứ nhất về điều kiện khí hậu, thứ 2 về nguyên liệu, thứ 3 là tập quán canh tác nấm lâu đời của bà con”.
Cây nấm phát triển nhanh, chống chịu tốt với sâu bệnh. Đó là những ưu điểm hàng đầu mà ông Chỉnh cũng như nhiều người dân trồng nấm ở Krông Ana nhận thấy từ giống linh chi mới này.
Anh NGUYỄN VĂN TIẾN – Thành viên HTX trồng nấm huyện Krông Ana – Đăk Lăk: “Thấy năng suất cao hơn, tỷ lệ sống cao hơn. Trong 1000 bịch trước trồng thu được 18-10kg, con bây giờ là được 25-30kg. ít dịch bệnh hơn, trước tỷ lệ nhiễm lên đến 30%. giờ chỉ khoảng 10-20% thôi.”
Chị LƯƠNG THANH THẢO HIỀN – Thành viên HTX trồng nấm huyện Krông Ana – Đăk Lăk cho hay: “Nó cho năng suất nhiều hơn, quả thể lớn hơn, chất lượng cao hơn, sâu bệnh giảm. Trước đây sau 1 thời gian làm nấm bị bệnh nhiều, năng suất giảm nên mọi người cũng nản. Nhưng khi áp dụng cái giống mới này thì mọi người bắt đầu thấy tốt hơn, hợp với thời tiết khí hậu ở đây nhiều hơn”.
Các giống linh chi thông thường không chịu được nhiệt độ quá lạnh dưới 22 độ C và nóng quá trên 28 độ C. Do đó linh chi chỉ được trồng chủ yếu từ tháng 4 đến hết tháng 7 Dương lịch. Thế nhưng giống linh chi GA2 lại có thể phát triển tốt trong khoảng nhiệt độ lớn hơn từ 20-32 độ C. Điều này giúp bà con có thể trồng nấm quanh năm. Mặt khác theo đánh giá của các chuyên gia, nấm linh chi GA2 có sức sinh trưởng mạnh hơn và chống chịu dịch bệnh tốt hơn các giống thông thường khác. Do đó năng suất cũng lớn hơn.
TS NGÔ XUÂN NGHIỄN – GĐ Trung tâm Nghiên cứu Phát triển nấm – Học Viện Nông nghiệp Việt Nam: “Cái sinh lực của nó rất là khỏe nên là tỷ lệ nhiễm bệnh ít. Những giống thông thường bây giờ bà con trồng là tỷ lệ nhiễm từ 10-20%. Riêng giống này là 5%, thậm chí là dưới 5%. Năng suất trung bình đạt 20-30kg khô/bịch, tức là 25-30kg khô/tấn nguyên liệu khô, tăng 10-15% so với các giống trong giai đoạn vừa rồi chúng ta đã làm”.
Tham gia mô hình trồng linh chi GA2, bà con trồng nấm tại HTX nấm Krông Ana – Đăk Lăk còn được các cán bộ kỹ thuật tận tình hướng dẫn kỹ thuật. Nhiều thói quen canh tác cũ cũng được thay đổi.
Ông NGUYỄN NGỌC CHỈNH – Thành viên HTX trồng nấm huyện Krông Ana – Đăk Lăk:
“Trước cứ hay để cho già để thu hoạch cho được dày hơn, nặng hơn. Giờ áp dụng kỹ thuật rồi nên phải thu đúng thời điểm, tức là khi cái nấm nó màu đồng nhất, đều thì thu Như vậy năng suất tuy không cao hơn nhưng chất lượng hơn…”
Cơ bản về điều kiện chăm sóc, nấm linh chi GA2 không khác nhiều so với những giống thông thường. Tuy nhiên thời gian cho thu hoạch lại ngắn hơn các giống khác với khoảng 2,5 tháng. Mỗi vụ trồng nấm thường kéo dài từ 5- 6 tháng với 3 lứa thu. Sau lần thu hoạch thứ nhất, bà con chỉ cần tưới ẩm các bịch nấm bằng nước sạch và duy trì độ ẩm từ 80 – 90% thì chỉ 1 tháng sau là có thể cho thu lứa mới.
Hiện tại, HTX nấm huyện Krông Ana – Đăk Lăk đang tiến hành chuyển giao phôi nấm và bao tiêu đầu ra cho các thành viên HTX cũng như bà con trồng nấm tại địa phương.
Chị LƯƠNG THANH THẢO HIỀN – Thành viên HTX trồng nấm huyện Krông Ana – Đăk Lăk: “Chúng tôi sử dụng giống gốc từ HV nông nghiệp, sau đó sẽ tiến hành cấy đạt chất lượng rồi cấp cho người dân. Hướng dẫn bà con kỹ thuật chăm sóc. Sau đó sẽ bao tiêu luôn sản phẩm đầu ra.”
Thực tế áp dụng tại huyện Krông Ana cho thấy, qua 5-6 tháng thu hoạch, 1000 bịch nấm linh chi GA2 có thể cho thu 75kg nấm tươi, tương đương 25 – 35 kg khô. Với giá bán bình quân từ 600 – 7000 nghìn đồng /kg, người trồng nấm có thể thu lãi 10 triệu/ tháng sau khi trừ chi phí cho mỗi bịch nấm là 5000 đồng. Hiện giống linh chi mới này đang được các nhà khoa học đánh giá là có triển vọng khi mở rộng tại Đăk Lăk cũng như Tây Nguyên.
TS NGÔ XUÂN NGHIỄN – GĐ Trung tâm Nghiên cứu Phát triển nấm – Học Viện Nông nghiệp Việt Nam: “Cái quan trọng là điều kiện sinh thái phù hợp. Cộng với nguồn nguyên liệu ở đây là mùn cưa cao su. Nó hơn hẳn các nguyên liệu khác là keo hay bồ đề. Những điều kiện sinh thái công với nguyên liệu và giống đó nên hứa hẹn chất lượng sẽ tốt hơn.”
Hiện huyện Krông Ana có 100 hộ dân tham gia mô hình trồng nấm GA2 với quy mô dao động từ 1000 – 10.000 bịch nấm . Định hướng trong năm 2019, UBND huyện sẽ hoàn thành việc xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm nấm linh chi của địa phương.
Ông TRẦN HỮU THỌ – Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Ana – Đăk Lăk cho biết: “Nó có cái thuận lợi là lao động tại chỗ, rồi sử dụng được lao động nhàn rỗi trong cộng đồng dân cư, đặc biệt nữa là có nguồn nguyên liệu từ sản phẩm nông nghiệp.Chúng tôi đang có các chương trình để mở rộng, nhân rộng các chương trình đó, cố gắng từ nay đến cuối năm phải nhân cái mô hình này và hướng tới là có cái thương hiệu nấm ở Krông Ana, đặc biệt là nấm linh chi và một số nấm chúng ta đang sản xuất.”
Thời gian tới, dưới sự hỗ trợ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông Thôn, các Ban ngành địa phương, Khoa Công nghệ Sinh học – HV Nông nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục nhân rộng quy mô áp dụng giống nấm GA2 tại địa bàn huyện Krông Ana tỉnh Đăk Lăk. Dự kiến tăng lên khoảng 300 – 400 tấn nguyên liệu tương đương với 300 -400 nghìn bịch nấm cho tổng thể 30-50 hộ dân.
