Chăn nuôi gà đang là một ngành nông nghiệp đem lại lợi nhuận cao. Thế nhưng trong chăn nuôi không tránh khỏi những lúc gà ốm, gà bị bệnh. Một trong các bệnh có thể gặp khi chăn nuôi gà đó là gà bị đau mắt, mờ mắt.
Vậy gà bị đau mắt, mờ mắt là gì? Cách nhận biết ra sao? Nguyên nhân cũng như cách chữa trị như thế nào? Hãy cùng Niên Giám Nông Nghiệp tìm hiểu nhé.
Mục lục nội dung
Tổng quan về gà và các bệnh thường gặp ở gà
Tổng quan về gà
Gà là một trong những loài vật nuôi phổ biến và rộng rãi nhất. Theo thống kê của Wikipedia, toàn thế giới có khoảng 23,7 tỷ con gà vào năm 2018. Có rất nhiều giống gà trên thế giới.
Các nghiên cứu về di truyền đã chỉ ra nhiều bằng chứng gà có nguồn gốc ở Nam Á, Đông Nam Á và Đông Á. Một số giống gà được tìm thấy ở châu Mỹ, châu Âu, Trung Đông và châu Phi.
Ban đầu gà được nuôi chủ yếu dùng trong các nghi lễ. Mãi cho đến thế kỉ IV trước công nguyên chúng mới được sử dụng rộng rãi làm thực phẩm. Hiện nay, chăn nuôi gà chủ yếu hiện nay là để cung cấp thực phẩm. Ngành chăn nuôi gà tại Việt Nam đã đem lại nguồn lợi ích kinh tế đáng kể cho bà con nông dân.
Việt Nam cũng sở hữu nhiều giống gà quý, thịt ngon dai, đạt năng suất cao. Đồng thời có nhiều đặc tính thích nghi tốt với khí hậu Việt Nam. Nhiều giống điển hình phải kể đến như gà Mía, gà Đông Tảo, gà ri, gà Lạc Thủy, gà ác, gà hồ,..
Các bệnh thường gặp
Chăn nuôi gà thường kéo dài trung bình từ 4 tới 5 tháng. Trong quá trình chăn nuôi không tránh khỏi có những lúc gà bị bệnh nên việc hiểu biết về gà cũng như các bệnh và cách chăm sóc, điều trị là điều cần thiết.
Hiện tại các bệnh hay gặp ở gà có thể kể đến đó là gà bị đau mắt, mờ mắt, bệnh Newcastle, bệnh nấm phổi, bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm, bệnh cúm gia cầm,… Hôm nay Niên Giám Nông Nghiệp sẽ giới thiệu chi tiết tới bạn về một triệu chứng thường thấy ở gà đó là gà bị đau mắt, mờ mắt.
Gà bị đau mắt, mờ mắt
Biểu hiện
Gà có tầm nhìn ban ngày cực tốt. Trên thực tế, gà dựa vào thị giác nhiều hơn các giác quan khác để thực hiện các công việc hàng ngày như kiếm ăn, uống nước,…. Sẽ dễ dàng trông thấy khi gà bị đau mắt và mờ mắt khi quan sát chúng.
Thường thì chúng sẽ gặp khó khăn trong tìm kiếm thức ăn, đi tới nơi bạn cho ăn. Những con gà này cũng sẽ khó khăn trong việc di chuyển vào chuồng hoặc tránh những động vật nguy hiểm tới chúng như chó, mèo,…
Khi gà bị đau mắt, mờ mắt thường thì mắt sẽ bị vẩn đục tại mắt. Có thể thấy ở một mắt hoặc cả hai mắt. Bạn có thể thấy những đốm trắng trong mắt gà mà mọi người có thể gọi với tên khác là mây mắt.
Ngoài ra, gà có thể bị sưng mắt, chảy nước mắt hoặc thậm chí chảy máu mắt. Các dấu hiệu khác có thể nhìn thấy tại mắt gà như đồng tử giãn dài hoặc đồng tử hình dạng bất thường, khả năng mở mắt kém.
Gà khi bị đau mắt, mờ mắt sẽ dụi mắt. Có thể xuất hiện đỏ ngày hoặc màng nhày quanh mắt. Chúng thường giảm khả năng nhạy bén với ánh sáng hoặc tiết dịch màu vàng, xanh lục quanh mắt,…
Phân loại nguyên nhân và triệu chứng
Nguyên nhân theo bệnh
Đau mắt ở gà là biểu hiện của rất nhiều bệnh. Đầu tiên phải kể đến đó là CRD hay còn gọi là viêm đường hô hấp mãn tính. Nguyên nhân thứ hai là do bệnh đậu và thứ ba là do bệnh Newcastle. Và nguyên nhân thứ tư thường gặp là do bệnh phù đầu sưng mặt.
Gà bị đau mắt, mờ mắt thì tùy từng nguyên nhân mà có những biểu hiện có thể khác nhau đôi chút nhưng nhìn chung chúng đều gây nên các triệu chứng đau mắt, chảy nước mắt hay viêm sưng mắt ở gà.
Nếu gà bị đau mắt do CRD thì gà sẽ đồng thời bị hen khẹc. Trường hợp đau mắt, mờ mắt do bệnh đậu thì trên mí mắt gà có mụn đậu ở mí mắt, và các vùng da mỏng như ở mũi và ở miệng.
Còn gà bị đau mắt do giun tròn thì trong mắt gà có nhiều nước và bọt khí. Đồng thời gà có hiện tượng ngứa mắt. Đau mắt do phù đầu thì gà ngoài đau mắt có hiện tượng hen khẹc và đặc biệt là đầu phù to.
Nguyên nhân do tác nhân gây bệnh
Do vi khuẩn
Vi khuẩn có thể gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng mắt khác nhau ở gà. Ví dụ, vi khuẩn salmonella có thể gây ra viêm kết mạc có mủ, biểu hiện bằng mủ, giảm tầm nhìn của gà và viêm phần bên trong của mí mắt và lớp màng bao quanh mắt.
Vi khuẩn salmonella cũng có thể gây viêm mắt, một bệnh nhiễm trùng mắt có biểu hiện là đau mắt, viêm và chảy mủ. Thông thường, gà bị nhiễm những bệnh nhiễm trùng này do tiếp xúc với những con gà bị nhiễm bệnh khác hoặc do môi trường tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh.
Do virus
Trong quá trình sinh trưởng của gà, chúng có thể bị nhiễm virus. Ví dụ, một căn bệnh phổ biến ở gà do virus gây nên đó là thủy đậu. Virus sinh sôi và phát triển thành những mụn nước lan khắp thân mình gà.
Những mụn nước này có thể hình thành trên chân, đầu hoặc quanh mắt khiến gà bị khó nhìn. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh này thậm chí có thể gây mù. Nhưng thông thường, gà sẽ nhìn lại bình thường sau khi điều trị hết tác nhân gây bệnh.
Do nấm
Nhiễm nấm cũng thường gây ra các bệnh về mắt ở gà. Một loại nấm mốc điển hình gây khiến gà bị đau mắt và mờ mắt phải kể đến đó là Aspergillus. Nó thường gây nhiễm trùng đường hô hấp của gà, nhưng nó cũng có thể ảnh hưởng đến mắt và não.
Khi nó ảnh hưởng đến mắt, nó sẽ hình thành các mảng vàng dưới mí mắt của gà. Điều này dẫn đến viêm và tổn thương mắt nghiêm trọng, thậm chí khiến gà bị mù. Thông thường, gà dễ tiếp xúc với nấm trong trại giống. Ngoài ra có thể nhiễm từ thức ăn và chất lót chuồng.
Do thương tật
Nguyên nhân này về sâu xa thì nó vẫn là do vi khuẩn. Mắt gà khi bị chấn thương do va chạm, tranh giành thức ăn, kiếm mồi,… sẽ là điều kiện thuận lợi cho sự xâm nhập của vi trùng.
Ví dụ, nếu một con gà bị mổ vào mắt hoặc bị đụng trúng một thiết bị nào đó, vi khuẩn theo đó thâm nhập gây nhiễm trùng mắt. Ngoài ra, gà có thể dụi mi mắt để phản ứng với cảm giác khó chịu ở mắt. Điều này có thể dẫn đến việc xâm nhập gây nên viêm, giảm tầm nhìn của gà nhưng thường không gây tổn thương mắt vĩnh viễn.
Các yếu tố gây nên bệnh đau mắt, mờ mắt ở gà
Nhìn chung lại, các nguồn lây nhiễm, các bệnh gây nên biểu hiện đau mắt, mờ mắt ở gà xuất phát từ nhiều yếu tố liên quan tới chuồng trại, giống, cách chăm sóc gà. Đầu tiên phải kể đến đó là chuồng trại không được vệ sinh sạch sẽ.
Chuồng trại bẩn là môi trường thuận lợi cho sự sinh sôi nảy nở của nhiều vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, giống gà nhiễm bệnh cũng là một yếu tố khác khiến gà bị đau mắt và mờ mắt.
Nơi gà ngủ và sinh sống không có độ thông thoáng cần thiết hoặc bị ỗ nhiễm môi trường. Ví dụ như nhiễm nhiễm khí độc như NH2, CO2, H2S,…. có thể khiến gà bị viêm đường hô hấp. Không tiêm vaccine định kì hay mắt gà bị tổn thương bởi tác nhân vật lý cũng khiến gà bị đau mắt.
Cách chữa trị gà bị đau mắt
Có hiểu được nguyên nhân thì mới có thể chữa trị dứt điểm đau mắt và mờ mắt cho gà được. Khi điều trị phải tuân theo nguyên tắc điều trị sớm ngay khi phát hiện và điều trị theo nguyên nhân.
Dùng thuốc
Tùy từng nguyên nhân và sẽ có những thuốc đặc trị cho gà bị đau mắt khác nhau. Gà bị đau mắt do CRD thì phải dùng thuốc đặc trị cho CRD. Thuốc đầu tay đó là kháng sinh như Tilmycosin, Oxytetracyclin, Erythromycin, Doxy 75 hoặc Doxy 50.
Gà bị đau mắt do giun tròn thì dùng Gentamycin dạng nước nhỏ vào mắt đau. Sau đó dùng tiếp Ivemectin dạng nước nhỏ 2-3 giọt ngày 2-3 lần vào sáng trưa, và chiều tối.
Ngoài ra dùng điện giải Gluco KC, Muntivit C và Super ADE trộn vào khẩu phân ăn của gà liên tục trong 7 tới 10 ngày. Đặc biệt cần trộn thêm thuốc tẩy giun sán Menbedazol trộn vào khẩu phần ăn cho gà mỗi buổi sáng. Liều lượng thì nên trộn theo liều lượng ghi trên nhãn của bao bì sản phẩm
Các nguyên nhân khác gây đau mắt ở gà như bệnh Newcastle thì cần dùng kháng thể Gum cho gà trong 3 ngày liền. Sau đó nhỏ vacxin Newcastle cho toàn bộ đàn gà với liều gấp hai lần liều tiêm phòng thông thường.
Bổ sung dinh dưỡng cho gà
Khi gà bị bệnh thì sức khỏe của gà đã giảm sút nhiều. Ngoài việc dùng thuốc để trị dứt điểm nguyên nhân gây đau mắt ở gà thì việc bổ sung dinh dưỡng nâng cao sức khỏe, sức đề kháng của gà là rất cần thiết.
Có nhiều cách để nâng cao sức đề kháng cho gà. Đầu tiên là cho uống Gluco C hòa cùng vitamin tổng hợp cho uống thay nước trong vòng 3 tới 5 ngày. Sau đó gà sẽ bắt đầu ổn định trở lại và ăn tốt hơn.
Sau đó tiếp tục bổ sung thêm men tiêu hóa, vitamin A, D, E và vitamin B tổng hợp và premix trộn vào thức ăn. Duy trì chế độ này trong vòng một tháng.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh gà đau mắt, mờ mắt
Phòng ngừa là một trong những biện pháp hữu hiệu được áp dụng trong chăn nuôi. Việc đầu tiên đó là chọn giống tại các trang trại giống uy tín. Tiếp đó bạn cần cung cấp thức ăn đạt chất lượng cũng như nguồn nước sạch cho gà.
Ngoài ra cần dọn vệ sinh chuồng, bạn cần thay đổi chất độn chuồng thường xuyên. Định kì sử dụng thuốc sát trùng tiêu độc khử trùng chuồng nuôi. Tiêm phòng cho gà theo định kì. Khi phát hiện dấu hiệu bị bệnh đặc biệt là các tác nhân có khả năng lây nhiễm cao thì cách ly một phần đàn gà để tránh lây lan là điều cần thiết.
Trên đây là những chia sẻ của Niên Giám Nông Nghiệp và các triệu chứng cũng như cách chữa trị gà bị đau mắt, mờ mắt. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp ích cho bạn. Chúc bạn may mắn và thành công.
Theo: Biển Lặng
