Trồng bí đỏ (Cucurbita moschata) vào thời điểm thích hợp sẽ mang lại cho người nông dân một mùa vụ bội thu. Vậy bạn đã biết nên trồng bí đỏ vào tháng mấy thì tốt nhất không? Bài viết này giúp bạn trả lời câu hỏi trên, cung cấp nhiều kiến thức hữu ích về bí đỏ. Từ đó, bạn sẽ có một khu vườn đầy năng suất, hiệu quả.
Mục lục nội dung
Nguồn gốc của bí đỏ
Chưa có một thông tin cụ thể nào có thể xác định chính xác rằng bí đỏ có nguồn gốc từ đâu. Tuy nhiên có nhiều nguồn tin cho rằng bí đỏ có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Người ta đã tìm thấy những hạt bí ngô vào thời cổ đại tại Mexico.
Ở nước ta bí đỏ được trồng nhiều ở các vùng quanh sông, đất phù sa. Ngoài ra những vùng núi, nơi ở của những dân tộc thiểu số cũng được trồng nhiều loại quả này.
Bí đỏ có đặc điểm gì?
Trước khi giải đáp thắc mắc trồng bí đỏ vào tháng mấy chúng ta cùng đi tìm hiểu đặc điểm của loại cây này các bạn nhé!
Đặc điểm hình thái của bí đỏ
Bí đỏ là thực phẩm dễ trồng, có đặc điểm bò trườn trên mặt đất. Toàn thân của bí đỏ hầu như ăn được, ví dụ như quả, hoa, đọt, lá… Loại quả này có rất nhiều lợi ích, vì thế bán khá chạy trên thị trường. Loại bí đỏ có một số đặc điểm nổi bật dưới đây:
- Bộ rễ: Rễ có nhiều nhánh bao gồm nhánh chính và phụ. Khả năng bám trên mặt đất khá tốt.
- Phần thân: Có kích thước dài, chia thành nhiều đốt, ở các đốt mọc ra những tua nhỏ.
- Lá: lá màu xanh sẫm có hình dáng chiếc quạt, to, lá đơn. Bao quanh những chiếc lá là những bộ lông dày và khá cứng. Nếu vô tình chạm phải bạn sẽ có cảm giác khá đau.
- Hoa: Hoa bí đỏ giống hoa mướp, bầu, bí có màu vàng. Thông thường thì hoa cái sẽ nở sớm hơn so với hoa đực.
- Quả: Quả bí đỏ tròn, phần vỏ cứng chắc còn bên trong mềm, vàng ươm có mùi thơm. Với công nghệ phát triển hiện nay thì bí đỏ có trọng lượng tăng lên nhiều so với trước. Trung bình khoảng 1kg, cũng có quả lên đến 450kg. Những quả bí khổng lồ này được trồng ở những đất nước Châu Âu.
Đặc điểm sinh trưởng và phát triển
Cây bí đỏ không chịu được ẩm ướt, môi trường ưa thích của chúng là nơi thoáng mát, khô hạn. Khi trồng bà con chú ý, phải đảm bảo hệ thống thoát nước cẩn thận.
Bí đỏ giàu vitamin
Các chuyên gia dinh dưỡng đã có ra nhiều nghiên cứu về công dụng tuyệt vời của bí đỏ. Theo họ, loại quả này hội tụ vô số vitamin thiết yếu như B1, B5, B6, vitamin C. Ngoài ra còn có sắt, axit folic, kali… Trẻ em ăn nhiều thực phẩm này giúp phát triển trí não thông minh, tăng cường khả năng miễn dịch. Với phụ nữ, bí đỏ hỗ trợ quá trình trao đổi chất, làm đẹp da và giảm béo.
Có mấy loại bí đỏ?
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại bí đỏ. Mỗi loại bí đỏ lại có những đặc điểm và tính chất riêng biệt. Một số loại bí đỏ thường gặp như:
- Bí đỏ hồ lô: trái của loại bí này thuôn dài, được chia làm 2 phần và có hình như trái hồ lô. Ruột bên trong màu vàng đậm, có khá ít hạt.
- Bí ngô: loại bí này khi về già sẽ có vỏ ngoài màu vàng, trái hình cầu và bên trong thường rỗng, có nhiều hạt.
- Bí rợ: loại này khi về già sẽ ngả sang màu đỏ chứ không màu xanh hay màu vàng như những loại khác.
Ứng dụng của bí đỏ
Bí đỏ là một trong những loại quả được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống của con người. Nó có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon và độc đáo như: bí xào, canh bí đỏ, chè bí đỏ,… Bên cạnh đó ngành công nghiệp sấy khô cũng giúp tiêu thụ một lượng lớn bí đỏ để làm mứt.
Trong dân gian bí đỏ còn được sử dụng như một loại thuốc bởi trong bí đỏ có chứa rất nhiều dinh dưỡng. Nó thường được sử dụng để bồi bổ cơ thể cho những phụ nữ đang mang thai hoặc sau khi sinh con.
Ngoài quả của cây bí đỏ thì thân cây bí đỏ cũng được sử dụng khá phổ biến. Nó được sử dụng như một loại rau, có hương vị khá thơm ngon.
Những bài thuốc dân gian từ bí đỏ
Có rất nhiều bài thuốc dân gian từ bí đỏ được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Một số bài thuốc mang lại hiệu quả cao như:
Bài thuốc chữa đau đầu, chóng mặt
Nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có: 100 gam bí đỏ tươi, 100 gam đuôi heo và 40 gam đậu phộng. Cho tất cả nguyên liệu vào hầm cho đến khi nhừ. Thường xuyên sử dụng có thể giúp bạn giảm đau đầu, bổ khí huyết.
Hỗ trợ chữa viêm gan
Các bạn cần chuẩn bị 200 gam bí đỏ và 100g gan heo sạch. Nấu chung hai nguyên liệu với nhau. Sau khi chín đem xay nhuyễn và sử dụng.
Trị rối loạn mỡ máu
Sử dụng một lượng bí đỏ tươi vừa ăn. Thái nhỏ nguyên liệu sau đó cho thêm một chút nước vào máy xay. Xay nhuyễn sau đó lọc lấy nước để uống. Mỗi ngày nên uống 1 ly nước bí đỏ. Đối với phương thuốc này các bạn có thể kết hợp chung với việc đi bộ đều đặn vào mỗi buổi sáng sớm để bệnh có thể thuyên giảm.
Chữa đau lưng
Bí đỏ cũng là một trong những thực phẩm tuyệt vời để trị bệnh đau lưng. Chúng ta cần chuẩn bị khoảng 60 gam rễ cây bông và 60 gam bí đỏ tươi. Đem hai nguyên liệu sắc lấy nước uống. Đều đặn mỗi ngày uống khoảng 2 đến 3 lần. Sau một thời gian sẽ giảm đau lưng rõ rệt.
Trồng bí đỏ vào tháng mấy?
Trong năm có 2 mùa vụ lý tưởng để trồng bí đỏ. Nếu trồng đúng dịp này cây sẽ ra nhiều quả, trái to, đặc.
- Thời điểm 1 vụ Thu Đông: Tháng 10 đến đầu tháng 12.
- Thời điểm 2 vụ Xuân Hạ: Tháng 3 đến tháng 5.
Trồng đúng mùa sẽ mang lại năng suất cao, tuy nhiên bà con cũng cần chú ý kỹ thuật canh tác, chăm sóc để đạt kết quả như mong đợi.
Ngoài ra các bạn cũng có thể trồng bí đỏ theo từng vùng miền khác nhau. Đối với miền Bắc các bạn có thể trồng vào tháng 10 hoặc tháng 11. Nếu ở miền Trung thì thời gian từ tháng 12 đến tháng 2. Những bạn nào ở miền Đông Nam Bộ hoặc Tây Nguyên thì thời gian tuyệt vời nhất để gieo hạt chính là tháng 4 hoặc tháng 5.
Kỹ thuật trồng bí đỏ
Bên cạnh câu hỏi trồng bí đỏ vào tháng mấy thì kỹ thuật trồng cũng là vấn đề được rất nhiều người quan tâm.
Chọn hạt giống bí đỏ
Để có một vụ mùa bội thu thì hạt giống là điều cần chú trọng. Nên chọn những hạt giống sạch, mẩy và to. Những hạt giống này bạn có thể thu được từ vụ mùa trước hoặc cũng có thể mua tại những cửa hàng chuyên bán đồ canh tác, nuôi trồng.
Quy trình ngâm hạt giống bí đỏ
Ngâm hạt giống là công đoạn quan trọng bạn không nên bỏ qua. Vì nó giúp quá trình sinh trưởng của cây nhanh hơn. Khi ngâm nên chọn hạt giống bí đỏ không bị sâu, hạt chắc, mập.
- Bước 1: Chuẩn bị nước ấm khoảng 32 độ C để ngâm hạt giống bí đỏ.
- Bước 2: Hạt giống ngâm từ 5 đến 7 tiếng thì vớt ra ủ khăn ấm 23 độ.
- Bước 3: Ủ hạt qua đêm, sáng sớm hạt bí đỏ sẽ nứt nhẹ. Bà con mang gieo vào bầu đất.
Đất gieo hạt giống bí đỏ
Bí đỏ có thể thích nghi và phát triển tốt ở nhiều loại đất khác nhau. Do vậy, bạn có thể dùng đất hữu cơ hoặc đất thịt màu mỡ để trồng. Muốn cây cho năng suất cao, sản phẩm đạt chuẩn. Trước khi trồng bà con nên xới đất lên cho tơi xốp. Sau đó trộn thêm phân, mùn cưa, xơ dừa… để đất giàu dinh dưỡng hơn.
2 bước gieo trồng
- Bước 1: Gieo hạt đã ủ xuống hố đất nhỏ đã tạo. Một hố chứa 2 – 3 hạt. Tiếp đến rải lớp đất che phần hố độ dày khoảng 1cm.
- Bước 2: Sau khi gieo hạt, phun nước nhẹ để lớp đất chắc chắn. Đồng thời kích thích cho hạt nảy mầm.
Thụ phấn cho bí đỏ
Trong tự nhiên bí đỏ được thụ phấn nhờ những côn trùng hút mật như: ong, bướm,….Hoặc cũng có thể nhờ gió đem những hạt phấn đi thụ phấn. Tuy nhiên nếu chỉ dựa vào tự nhiên thì năng suất thu được sẽ không cao. Để khắc phục điều đó các bạn nên chủ động thụ phấn cho cây.
Trồng bí đỏ ngoài ruộng
Sau 1 tuần gieo hạt, các cây con có vài ba lá nhám sẽ mọc lên. Lúc này bà con sẽ bứng cây và mang ra trồng ngoài vườn hoặc ruộng. Chú ý đất ruộng phải giàu độ phì nhiêu.
Nên chọn thời điểm vào buổi chiều mát mẻ để trồng. Các bước tiến hành như sau:
- Tạo hố đất sâu khoảng 5cm, đặt bầu cây bí đỏ xuống và vùi đất chặt.
- Phủ rơm rạ, cây cỏ khô xung quanh hố để bảo vệ cũng như tạo độ ẩm cho cây.
Mẹo hay trồng bí đỏ
Mọi công đoạn để trồng bí đỏ đều quan trọng. Ở khâu chuẩn bị làm đất, tạo luống cũng vậy.
- Xử lý đất, diệt các mầm bệnh bằng cách bón vôi, cày bừa đất thật kỹ. Ngoài ra, cũng cần bón phân hữu cơ để đất có đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Tạo luống trồng bí đỏ rộng khoảng 2m, các luống cách nhau 4 – 7m tùy vào địa hình.
Vào mùa mưa cần chú ý làm hệ thống thoát nước thật kỹ, vì giống bí đỏ khả năng chịu nước không tốt rất dễ bị úng, thối.
Các kỹ thuật chăm sóc cây bí đỏ
Sau khi biết được thời vụ trồng bí ngô cũng như kỹ thuật trồng thì chúng ta cùng tìm hiểu các kỹ thuật chăm sóc cho cây bí đỏ nhé!
Tưới nước cho cây bí đỏ
Khi cây bắt đầu ra rễ nhiều, bạn có thể tưới nước khoảng 2 đến 3 lần 1 ngày. Với những ngày thời tiết mát mẻ, ẩm thấp bạn chỉ cần tưới 1 lần là đủ.
Để cây đủ ẩm mà vẫn phòng tránh được việc úng nước thì các bạn có thể tưới vào rãnh của luống. Nước sẽ thấm từ từ để cung cấp nguồn dinh dưỡng cho cây. Với cách tưới này còn có thể giúp không bị trôi đất ở gốc.
Khi có trời mưa các bạn phải nhanh chóng thoát nước cho cây. Tránh để ngập úng gây thối rễ, chết cây.
Bón phân hợp lý
Bón phân là việc rất cần thiết để cây có thể sinh trưởng tốt. Bón quá nhiều hay quá ít cũng làm ảnh hưởng đến mức độ ra quả của cây. Trong quá trình trồng bí đỏ bạn nên bón phân 4 lần cho cây.
- Lần 1: Bón lót bằng phân chuồng hoại mục và phân super lân. Lượng phân bón phụ thuộc vào độ rộng của ruộng và số lượng bí được trồng.
- Lần 2, 3, 4: Bón thúc bằng phân đạm ure và phân kali.
Việc bón phân cần kết hợp với vun xới đất để đạt hiệu quả cao nhất. Trong quá trình trồng nếu thấy cây có dấu hiệu chậm phát triển các bạn có thể bón thêm phân NPK. Pha loãng phân với nước và tưới vào luống để bổ sung chất dinh dưỡng cho cây.
Phòng trừ sâu bệnh
Để bí có thể phát triển tốt nhất, bạn cần phòng ngừa sâu bệnh cho cây hiệu quả. Những việc cần làm như sau: dọn sạch cỏ dại, làm đất kỹ và phun thuốc diệt côn trùng trước khi trồng cây.
Một số bệnh gây hại thường gặp khi trồng bí đỏ như sau: bệnh phấn trắng, sâu vẽ bùa, bọ trĩ,….Khi thấy có dấu hiệu sâu bệnh bạn cần sử dụng thuốc trừ sâu theo đúng hướng dẫn của người bán.
Phủ luống
Phủ luống là một trong những việc làm cần thiết để giúp cây có khả năng sống sót cao hơn. Các bạn hãy sử dụng rơm, rạ khô phổ lên đất, bao quanh gốc cây. Việc làm này vừa giúp gốc cây ít chịu tác động của thời tiết xấu bên ngoài vừa giúp bảo vệ cây khỏi những côn trùng gây hại.
Một cách nữa mà bạn có thể sử dụng đó chính là phủ màng nilon mỏng. Nếu có màng phủ thì nên phủ từ trước khi trồng cây. Lúc trồng chỉ cần đục lỗ và đưa cây con vào.
Bấm ngọn, sửa dây cho cây
Khi thấy lá và cành của cây phát triển quá tốt, các bạn nên bấm cành cho cây. Việc làm này sẽ loại bỏ được những lá xấu, lá và cành dư thừa để cây có thể tập trung ra quả.
Khi thấy dây bí bò được khoảng 1m nên lấy đất lấp một đoạn thân để kích thích sự ra rễ của cây, tăng hấp thu chất dinh dưỡng.
Chú ý dọn sạch cỏ dại xung quanh cây bí để chúng không lấy chất dinh dưỡng của cây đồng thời ngăn ngừa sâu bệnh phát triển.
Thu hái và bảo quản bí đỏ
Sau khoảng 65 ngày là bạn đã có thể thu hoạch bí đỏ. Nên chọn những ngày khô ráo, nắng nhẹ để thu hoạch. Sau khi thu hoạch nên bảo quản trong những nơi khô ráo, thoáng mát, không nên đặt trực tiếp tại nền đất ẩm. Nếu bảo quản tốt có thể sử dụng bí trong khoảng 1 tháng.
Ngoài ra bạn cũng có thể thái lát và phơi khô để bảo quản được lâu hơn. Mứt bí đỏ hay bí đỏ sấy cũng là những món ăn ngon từ bí và có thể bảo quản được khá lâu.
Trái bí đỏ là thực phẩm giá trị, quen thuộc gần gũi với người dân Việt. Cây bí đỏ dễ trồng, năng suất cao. Do đó, nó mang đến cho bà con thu nhập tốt, giúp ổn định cuộc sống. Bài viết trên đã cung cấp thông tin cho thắc mắc trồng bí đỏ vào tháng mấy của các bạn. Hãy đón đọc nhé!
Theo: Nguyễn Hiền
