Rầy nâu và cách chọn thuốc trị rầy nâu hiệu quả

Rầy nâu là một loài côn trùng gây hại trên lúa. Chúng gây thiệt hại lớn cho mùa màng nếu không dùng thuốc trị rầy nâu kịp thời.

Rầy nâu là một loại côn trùng nhỏ màu nâu được tìm thấy trên cây lúa gốc trên mực nước. Con trưởng thành và con không hút nhựa cây từ bẹ lá, làm vàng lá dưới và trên. Toàn bộ khu vực có thể chết thành từng mảng được cho là bị ảnh hưởng bởi “lò đốt”.

Có hai loài rầy gây hại lúa chính. Đó là rầy nâu (rầy nâu), Nilaparvata lugens (Stal); và rầy lưng trắng (WBPH). Mỗi loại rầy nâu và mỗi giai đoạn sẽ có những thuốc diệt rầy nâu hiệu quả khác nhau.

Vòng đời của rầy nâu

Rầy nâu trải qua vòng đời gồm trứng, nhộng và trưởng thành.

• Trứng :
  Trứng được đẻ thành một nhóm từ 2 đến 12 quả ở bẹ lá (gần gốc cây hoặc ở gân bụng của phiến lá). Trứng rầy nâu có màu trắng, trong suốt, hình trụ thon và cong. Trứng mọc thẳng thành hai hàng. (Chúng được bao phủ bởi một vòi trứng hình vòm do con cái tiết ra. Chỉ những ngọn nhô ra khỏi bề mặt thực vật).
• Nhộng :
  Nhộng mới nở có màu trắng bông, dài khoảng 0,6 mm và chuyển sang màu nâu tím, dài khoảng 3,0 mm ở lần thứ năm.
• Trưởng thành :
  Rầy trưởng thành dài khoảng 4,5-5,0 mm, toàn thân màu nâu vàng đến nâu sẫm. Cánh có màu vàng nhạt với màu vàng xỉn. Rầy nâu trưởng thành có hai dạng cánh đặc trưng: macropterous (cánh dài) và brachypterous (cánh ngắn).

Những gì rầy nâu gây thiệt hại

Số lượng rầy cao khiến lá cây trồng ban đầu chuyển sang màu vàng cam trước khi chuyển sang màu nâu và khô. Đây chính là một tình trạng gọi là bệnh cháy rầy giết chết cây.

Sự phá hại do rầy gây ra làm cây bị vàng lá. Ở mật độ rầy nâu cao, cây bị cháy rầy hoặc khô hoàn toàn được quan sát thấy. Ở mức độ này, mất mùa có thể là 100%.

Trong điều kiện đồng ruộng, cây gần trưởng thành có thể bị rầy nâu nếu bị nhiễm khoảng 400-500 nhộng rầy nâu. Trong những năm 1970 và 1980, rầy nâu được coi là mối đe dọa đối với sản xuất lúa gạo ở châu Á. Đồng thời rầy nâu cũng truyền  vi rút gây hại Rice Ragged Stunt và Rice Grassy Stunt vi rút.

Ở mật độ quần thể 400 – 500 nhộng hoặc 200 con trưởng thành trên một cây, rầy nâu có thể làm hỏng hoàn toàn cây lúa. Các đợt bùng phát của rầy nâu đều gây thiệt hại nghiệm trọng tới mùa màng. Gây ảnh hưởng lớn tới kinh tế của nông dân.

Điều kiện rầy nâu phát triển

Rầy nâu rất ưa thích bởi điều kiện ẩm ướt, ẩm ướt và ấm áp, lúa lúa so le, sự hiện diện của chim từ trước và số lượng rầy nâu cao. Thông thường, rầy nâu có nhiều kẻ thù tự nhiên tấn công loài gây hại, giữ cho cây trồng của chúng ta dưới mức gây hại. 

Việc sử dụng thuốc trừ sâu không cần thiết và thường xuyên có thể kích hoạt sự gia tăng số lượng rầy nâu kháng và giết các loài thiên địch. Cần kiểm tra hàng tuần đối với loài gây hại và thiên địch của chúng ta ở phần dưới của cây thân và mặt nước vì tác hại này phát triển rất nhanh trong thời gian ngắn.

Rầy có thể là một vấn đề trong môi trường có nước mưa và đất ngập nước có tưới. Nó cũng xảy ra ở những nơi có điều kiện ngập nước liên tục trên đồng ruộng, bóng râm cao và ẩm ướt.

Cây lúa bị che kín tán, sạ dày, sử dụng quá nhiều đạm và phun thuốc trừ sâu đầu mùa hoặc phun quá nhiều thuốc trị rầy nâu cũng tạo điều kiện cho rầy nâu phát triển.

Cách xác định cây trồng bị rầy nâu

Kiểm tra sự hiện diện của các vòng đời rầy nâu khi có:

• Trứng trắng hình lưỡi liềm cắm vào gân chính hoặc bẹ lá.
• Nhộng trắng đến nâu
• Con trưởng thành màu nâu hoặc trắng kiếm ăn gần gốc của máy xới đất

Kiểm tra từng cây trồng thiệt hại do rầy nâu:

• cháy rầy hoặc vàng, nâu và khô cây
• Các dấu vết trứng cá khiến cây bị nhiễm nấm và vi khuẩn
• sự hiện diện của nấm mốc mật ong và nấm mốc ở gốc các khu vực bị nhiễm
• cây bị bệnh virus còi cọc hoặc bệnh lùn sọc cỏ

Bệnh xì mủ tương tự như thiệt hại cho ăn hoặc “cháy lá” do bọ xít đen hại lúa. Để xác nhận bệnh cháy lá do rầy gây ra, hãy kiểm tra sự hiện diện của nấm mốc ở gốc cây.

Triệu chứng chẩn đoán của thiệt hại do rầy nâu

Cây bị cháy hoặc vàng, nâu và khô.

Các mảng tròn làm khô và chỗ ở của cây trưởng thành.

Nhộng và con trưởng thành tụ tập ở gốc cây cao hơn mực nước.

Cây bị bệnh sẽ khô héo và cháy xém được gọi là “bỏng rầy”.

Rầy nâu còn được coi là véc tơ truyền bệnh còi cọc, còi cọc và héo rũ.
Bỏng rầy gây ra được phân biệt với các triệu chứng bỏng rầy khác bởi sự hiện diện của nấm mốc có thể nhìn thấy ở gốc cây lúa. Cây bị nhiễm vi rút cũng có thể được tìm thấy.

Bản chất của thiệt hại:

Cả nhộng và con trưởng thành vẫn ở trên mặt đất và hút nhựa cây.
Rầy nâu là một sâu hại có mạch điển hình chủ yếu hút nhựa cây dẫn đến bỏng rầy.
Ở giai đoạn đầu bị nhiễm bệnh, các mảng màu vàng hình tròn xuất hiện, sau đó sẽ sớm chuyển sang màu nâu do cây khô héo.

Các mảng nhiễm bệnh sau đó có thể lan rộng ra và bao phủ toàn bộ ruộng.Việc thiết lập hạt cũng bị ảnh hưởng ở một mức độ lớn. Trong thời gian kiếm ăn liên tục, nó bài tiết một lượng lớn mật ong.

Quản lý bệnh rầy nâu

Bùng phát rầy nâu có thể là do thuốc trừ sâu tiêu diệt thiên địch (trứng rầy nâu nở ra không được kiểm soát và rầy nâu sống sót nhanh chóng xây dựng quần thể đến mức gây hại), hoặc khi rầy nâu bị gió đưa cuốn vào đồng ruộng từ nơi khác tới.

Ngăn chặn sự bùng phát của rầy:

• Loại bỏ cỏ dại trên ruộng và các khu vực xung quanh.
• Tránh sử dụng bừa bãi thuốc diệt côn trùng làm tiêu diệt các loài thiên địch.
• Sử dụng nhiều loại thiên địch. Liên hệ với văn phòng nông nghiệp địa phương của bạn để có danh sách cập nhật các loại có sẵn.
• Số lượng nguy cấp: Ở mật độ 1 rầy nâu / gốc trở xuống. Vẫn còn thời gian để xử lý trong trường hợp số lượng tăng lên.
• Tìm rầy nâu hàng ngày trong luống gieo hạt, hoặc hàng tuần trên ruộng, trên thân cây và mặt nước. Kiểm tra từng mặt của luống gieo (hoặc ruộng gieo thẳng). Đối với cây lúa già, nắm cây, hơi cúi xuống, gõ nhẹ vào gần gốc xem rầy có rơi xuống mặt nước hay không. Đối với lúa cấy, hãy nhìn vào các gốc của 10 đến 20 ngọn đồi khi bạn băng qua ruộng theo đường chéo. Không cần phải tìm kiếm rầy nâu hoặc WBPH ngoài giai đoạn sữa.
• Sử dụng bẫy đèn (ví dụ: bóng điện hoặc đèn dầu gần bức tường sáng màu hoặc trên chảo nước) vào ban đêm khi lúa dễ bị rầy. Không đặt đèn gần luống gieo hạt hoặc ruộng. Nếu bẫy ánh sáng ngập trong hàng trăm con rầy nâu, đó là tín hiệu để kiểm tra luống hoặc ruộng của bạn ngay lập tức. Sau đó do thám mỗi ngày trong vài tuần tới. Nếu nông dân theo dõi hàng ngày, thì bẫy đèn là không cần thiết.

Dưới đây là các biện pháp người nông dân có thể lựa chọn để diệt và phòng trừ rầy nâu. Có thể sử dụng thuốc trị rầy nâu hoặc là không.

Các biện pháp cơ học và vật lý

• Làm ngập luống gieo hạt trong một ngày. Sao cho chỉ những ngọn cây con lộ ra ngoài sẽ kiểm soát được rầy nâu.
• Dùng lưới quét các luống hạt nhỏ để loại bỏ một số rầy nâu (nhưng không phải trứng). Đặc biệt là các luống hạt khô. Ở mật độ rầy nâu cao, việc quét dọn sẽ không loại bỏ đủ số lượng rầy nâu khỏi gốc cây.

• Nên tháo nước ruộng trong 3-4 ngày trong giai đoạn đầu nhiễm bệnh.
• Bón phân đạm có thể được chia nhỏ để giảm sự tích tụ của rầy nâu.
• Việc gieo cấy đồng bộ trong vòng 3 tuần kể từ khi gieo sạ và duy trì thời kỳ lúa trỗ cũng có thể làm giảm sự hình thành của rầy nâu.
• Có những giống do IRRI phát hành, chứa các gen kháng rầy nâu, như IR26, IR64, IR36, IR56 và IR72.
• Sử dụng các giống kháng rầy nâu. Ví dụ như PY 3, CO 42, ADT 35, ADT 37, PTB 33 và PTB 21, Aruna, Kanaka, Karthika, Krishnaveni, Makon, Abhey, Asha, Divya.
• Tránh trồng gần và tạo khoảng cách. Như cách hàng 30 cm, cứ 2,5 đến 3,0 m để giảm tỷ lệ sâu bệnh.

Kiểm soát sinh học

• Nếu thiên địch diệt rầy nâu có nhiều thì nguy cơ bị rầy nâu là thấp. Ngay cả lúa đã bị rầy nâu gây hại cũng không nên xử lý bằng thuốc trừ sâu nếu thiên địch xuất hiện nhiều rầy nâu. Thiên địch của rầy nâu bao gồm bọ xít hút nước, bọ xít, nhện và các loại ký sinh trùng trứng khác nhau.

• Phóng sinh các loài thiên địch như Lycosa pseudoannulata, Cyrtorhinus lividipennis trưởng thành (200 – 250 con / ha). Phóng sinh trong thời kỳ xuất hiện rầy nâu cao điểm cách nhau 10 ngày.
  
• Ký sinh trùng thiên địch phổ biến của trứng là ong bắp cày bộ cánh màng. Trứng là con mồi của bọ mirid và ve phytoseiid. Cả trứng và nhộng đều bị bọ mirid săn mồi. Nhộng và con trưởng thành bị ăn thịt bởi những kẻ săn mồi nói chung, đặc biệt là nhện và bọ cánh cứng.
  
• Bọ cánh cứng hydrophilid và bọ dytiscid, chuồn chuồn, chuồn chuồn, bọ cánh cứng và các loài bọ như bọ cánh cứng ăn thịt trưởng thành và nhộng rơi xuống mặt nước.
  
• Nấm bệnh cũng lây nhiễm rầy nâu.

Kiểm soát rầy nâu bằng hóa chất

Chỉ áp dụng thuốc trừ sâu cho lớp mạ, đối với diệt rầy nâu hoặc WBPH, nếu tất cả các điều kiện này được đáp ứng:

• trung bình có hơn một con rầy trên mỗi gốc,
• trung bình, nhiều rầy hơn thiên địch,
• làm ngập lớp hạt không phải là một lựa chọn.

• ETL : 2 / xới kh
• Khicó 1 nhện / đồi hoặc có 1 / xới khi không có nhện. Hoặc 1 rầy / xới khi không có nhện săn mồi. Và 2 rầy / xới khi nhện có mặt tại 1 / đồi.
  
• Xả sạch nước trước khi sử dụng thuốc trị rầy nâu và hướng vòi xịt về phía gốc cây.
  
• Tránh sử dụng các loại thuốc diệt côn trùng gây ra sự hồi sinh như pyrethroid tổng hợp, methyl parathuion, fenthion và quinalphos.
  
• Phun bất kỳ loại thuốc trị rầy nâu nào sau đây:
  Phosphamidon 40 SL 1000 ml / ha
• Bà còn có thể sử dụng thuốc Monocrotophos 36 SL 1250 ml / ha. Hoặc sử dụng thuốc trị rầy nâu Carbaryl 10 D 25 kg / ha. Bà con cũng có thể lựa chonjthuoocs Methyl demeton 25 EC 1000 ml / ha. Một số thuốc trị rầy nâu cũng đang được dùng phổ biến đó là Chlorpyriphos 20 EC 1250 ml / ha Carbofuran 3 G 17,5 kg / ha.
  
• Sử dụng phương pháp thực vật thay thuốc trị rầy nâu. Như dầu Neem 3% 15 lit / ha hoặc Dầu Iluppai 6% 30 lit / ha. Có thể dùng dầu chiết xuất từ ​​hạt Neem 5% 25 kg / ha

Phương pháp đặt bẫy:

Ngoài các cách sử dụng thuốc trị rầy nâu, bà con nông dân cũng có thể diệt rầy nâu bằng cách đặt bẫy:

• Đặt bẫy đèn vào ban đêm.
  
• Sử dụng bẫy chảo màu vàng vào ban ngày.
  
• Cần chú ý không đặt bẫy đèn gần luống hoặc ruộng.
  
• Lắp đặt các bẫy đèn bằng đèn sợi đốt cao 1-2 m để giảm số lượng rầy nâu trên đồng ruộng.
  
• Dưới đáy bẫy đèn đặt một cái bồn chứa đầy nước có thêm dầu hỏa để diệt rầy nâu bị mắc kẹt.

Theo: Băng Giá