Viêm thanh phế quản truyền nhiễm ở gà (ILT) là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus ở gà. Bệnh gây ra tổn thất sản lượng nghiêm trọng. Do tỷ lệ chết của gà thịt, gà con và gà trưởng thành bị nhiễm bệnh. Bệnh còn gây giảm tăng trọng và sản lượng trứng.
Các dạng ILT biểu hiện nghiêm trọng cho thấy tình trạng suy hô hấp lớn. Biểu hiện thở hổn hển, khạc ra chất nhầy có máu và tỷ lệ tử vong cao. Các dạng nhiễm trùng nhẹ, đôi khi mê. Biểu hiện đặc trưng bởi viêm khí quản niêm mạc, viêm xoang và tử vong.
Virus nhân lên trong kết mạc và niêm mạc khí quản, trong tuần đầu tiên của nhiễm trùng. Các tế bào biểu mô lót thanh quản và khí quản luôn bị ảnh hưởng. Trong khi các xoang hô hấp, túi khí và mô phổi có thể bị ảnh hưởng hoặc không.
Mục lục nội dung
Phân loại
Có hai dạng chính của bệnh viêm thanh quản truyền nhiễm xảy ra ở gà. Đó là dạng cấp tính nặng và dạng nhẹ.
Dạng nặng hoặc cấp tính: Gây suy hô hấp nghiêm trọng, viêm khí quản xuất huyết, chất nhầy có lẫn máu thải ra do lắc đầu, hắt hơi và viêm kết mạc. Tỷ lệ tử vong từ 5 đến 70%.
Dạng nhẹ: Gây viêm khí quản từ nhẹ đến trung bình, viêm xoang và viêm kết mạc. Bệnh có liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh thấp. Đồng thời tỷ lệ tử vong không thường xuyên từ 0,1 đến 2%. ILT có khả năng tồn tại tiềm ẩn trong hạch của gà trong giai đoạn nhiễm khuẩn.
Virus lây sang gà bằng cách nào?
Bệnh viêm thanh phế quản truyền nhiễm ở gà lây lan sang đàn gia cầm khác. Thông qua: Thêm những con gà mới cho đàn gà đã được tiêm vắc-xin, đã nhiễm bệnh chủ động hoặc đã khỏi bệnh. Những con gà đã được tiêm phòng và phục hồi sẽ chỉ thải vi-rút theo phân.
Gà bị nhiễm bệnh chủ động sẽ truyền vi rút chủ yếu qua dịch tiết đường hô hấp. Và các phần tử trong không khí do gà ho hoặc hắt hơi.
Bệnh cũng lây truyền gián tiếp qua người chăn nuôi hoặc thiết bị khác (thiết bị, quần áo, tay, chất độn chuồng, v.v.)
Chôn xác gà chết không đúng cách, khiến động vật hoang dã hoặc chó mèo nhà có thể tiếp cận được.
Thời kỳ ủ bệnh ?
Thời gian ủ bệnh của virus viêm thanh quản truyền nhiễm là 3-14 ngày. Những con gà được tiêm vắc-xin ILT có khả năng lây nhiễm cho những gia cầm không được tiêm chủng với chủng ILT trường nhẹ hơn có trong vắc-xin. Những con chim đã được tiêm phòng sẽ thải vi rút trong phân của chúng trong tối đa 14 ngày sau khi được tiêm.
Virus tồn tại trong môi trường bao lâu?
Virus ILT có thể sống từ 8-10 ngày trong phân và đến 70 ngày trong thịt gà ở nhiệt độ môi trường 13-23ºC. Virus tồn tại lâu hơn trong mùa đông do nhiệt độ mát mẻ. Vi rút có thể tồn tại đến 80 ngày trong dịch tiết khí quản (dịch tiết cổ họng) trên vật liệu không dẫn điện như gỗ nếu không bị xáo trộn.
Ánh sáng mặt trời, nhiệt và sự hút ẩm (làm khô) là ba kẻ thù tự nhiên của vi rút ILT. Những con chim bị nhiễm ILT sẽ mang bệnh suốt đời và có thể biểu hiện các dấu hiệu nhiễm trùng khi bị căng thẳng.
ILT được chẩn đoán như thế nào?
Viêm thanh quản truyền nhiễm có thể được chẩn đoán bằng sàng hoặc bằng các cách trong phòng xét nghiệm như ELISA, phân lập vi rút, xét nghiệm kháng thể huỳnh quang gián tiếp hoặc bằng mô bệnh học nơi tìm thấy các thể bao gồm trong nhân.
Dấu hiệu lâm sàng
- Chủ yếu ảnh hưởng đến gà trên 14 tuần tuổi.
- Dịch bệnh chủ yếu xảy ra ở gà mái trưởng thành.
- Các triệu chứng mô phỏng bệnh hô hấp khác.
Các dấu hiệu lâm sàng liên quan đến việc chim cố gắng làm thông khí quản hoặc thanh quản bị tắc nghẽn bằng các nút nhầy và / hoặc máu. Những dấu hiệu này bao gồm chảy nước mũi có máu, lắc đầu, lông lưng và lông cánh có chất nhầy và máu.
Gà bị suy hô hấp sẽ há hốc miệng, thở hổn hển và ho kèm theo vươn cổ để thở. Ở những con gia cầm bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn, da và lông có màu sẫm do thiếu oxy (oxy trong máu thấp). Thường thấy viêm kết mạc.
Tỷ lệ tử vong của đàn thường dao động từ 10–20%. Mặc dù tỷ lệ tử vong cao tới 70% xảy ra trong các đợt bùng phát nghiêm trọng. Đột tử do ngạt thở mà không có dấu hiệu lâm sàng có thể xảy ra do tắc nghẽn hoàn toàn khí quản và thanh quản.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh viêm thanh phế quản truyền nhiễm ở gà trong một bầy sẽ khác nhau tùy thuộc vào độc lực của chủng vi rút và vị trí tiếp xúc với vi rút ban đầu. Diễn biến của bệnh cũng khác nhau tùy theo khả năng gây bệnh của chủng virus. Các đàn bị nhiễm các chủng vi rút nhẹ hơn có thể hồi phục trong vòng ít nhất là 10 ngày. Trong khi phục hồi từ các chủng vi rút gây bệnh hơn có thể mất đến 4 tuần.
Biểu hiện trong các giai đoạn bệnh
Các dấu hiệu của bệnh trong các đợt bùng phát bán cấp có thể giống với các dấu hiệu của một đợt cấp tính. Nhưng với sự tiến triển của bệnh chậm hơn và tỷ lệ tử vong ở mức thấp hơn của phổ (10–30%).
Trong các đợt bùng phát ILT rất nhẹ, các dấu hiệu lâm sàng được tổng quát và có thể bao gồm chảy nước mắt, viêm kết mạc, sưng vùng dưới mắt, chảy dịch mũi, giảm sản xuất trứng, giảm lượng thức ăn và sụt cân.
Chẩn đoán
Chẩn đoán gà bị nhiễm bệnh ILT khi trong đàn có gà có triệu chứng sau:
Tiết dịch mắt
Hắt xì
Tiếng ọc ọc
Ho khan
Viêm kết mạc
Lắc đầu
Trào ngược chất nhầy có lẫn máu
Khó thở
Khó khăn với chẩn đoán bệnh ILT
- Hình như các bệnh đường hô hấp khác.
- Phát triển trạng thái tàu sân bay.
- Lây qua không khí và quần áo bị ô nhiễm, v.v.
- Không phải lúc nào chủng ngừa cũng thành công.
ILT là một bệnh nhiễm vi rút cấp tính ở đường hô hấp trên của gà với các triệu chứng chung với các loại bệnh đường hô hấp khác. Ví dụ như viêm phế quản truyền nhiễm, sổ mũi truyền nhiễm và bệnh Aspergillosis.
Những con gà đang hồi phục nên được coi là vật mang mầm bệnh suốt đời. ILT có thể được nuôi trong các loại gia cầm đặc sản. Mua gà trưởng thành bị nhiễm bệnh có thể đưa bệnh vào một đàn sạch. Nếu một con gà mang mầm bệnh nằm trong số những con mới.
ILT lây lan trong không khí và có thể lây lan từ đàn này sang đàn khác. Lây lan doo quần áo, giày dép, lốp xe ô tô, v.v. bị ô nhiễm.
Chủng ngừa ILT không thành công như các bệnh khác. Nhưng là một biện pháp phòng ngừa tuyệt vời để sử dụng trong các ổ dịch và vùng dịch.
Cách điều trị viêm thanh phế quản truyền nhiễm ở gà
Cách ly gà bệnh khỏi bầy và cung cấp đầy đủ thức ăn, nước uống.
Hạn chế căng thẳng trong đàn gà
Liên hệ với thú y địa phương
Bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà do vi rút nên không có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc điều trị chỉ là điều trị triệu chứng của đàn gà. Có thể điều trị kèm kháng sinh nếu mắc các bệnh nhiễm khuẩn kèm theo.
Cách điều trị tốt nhất đó là tiêm vắc xin ngay cho những con gà bị mắc bệnh. Đồng thời tiêm ngay cả đàn gà. Bên cạnh đó điều trị thêm các thuốc hạ sốt, long đờm nếu đàn gà có biểu hiện ho nhiều.
Cho đàn gà dùng bổ sung các thuốc hoặc thực phẩm tăng sức đề kháng như vitamin, men vi sinh,…. Cần nâng cao sức đề kháng của đàn gà trong giai đoạn dịch cũng như trong toàn thời gian chăn.
Tiêm phòng:
Tiêm phòng cho tất cả các con gà trong đàn, đầu tiên với một chủng vắc-xin nhẹ, sau đó khoảng 4-6 tuần với một chủng vắc-xin độc lực hơn. Điều này tạo ra khả năng miễn dịch kéo dài ít nhất một năm. Giảm thiểu căng thẳng trong đàn.
Thời gian tốt nhất để tiêm phòng bệnh ILT ở gà là khi gà được khoảng 25 ngày tuổi. Sau đó tiêm nhắc lại vắc xin sau 1 tháng.
Tiêm vắc-xin phòng chống ILT tuy tỷ lệ thành công không cao như các bệnh khác. Nhưng là một biện pháp phòng bệnh tuyệt vời trong các ổ dịch và vùng dịch. Không tiêm phòng trừ khi bạn gặp vấn đề trong trang trại hoặc trong khu vực của bạn.
Việc chẩn đoán và tiêm phòng nhanh chóng cũng có thể ngăn chặn sự bùng phát lây lan trong một đàn bị nhiễm bệnh.
Nên tiêm vắc xin nhỏ mắt cho đàn gà nhỏ. Hoặc tiêm vắc xin cho đàn gà bằng cách tiêm trực tiếp, bổ sung trong thức ăn và nước uống. Cần sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn.
Tiêm vắc xin ILT phối hợp
Tiêm phòng ILT không nên được thực hiện đồng thời với tiêm phòng viêm phế quản truyền nhiễm (IB). Nếu phải sử dụng ILT, tốt hơn hết là tiêm vắc xin ngừa IB trước. Sau đó tiêm ILT ít nhất một tuần sau đó.
Tiêm phòng cho đàn trong thời kỳ bùng phát viêm thanh phế quản truyền nhiễm ở gà. Điều này có thể có hiệu quả trong việc giảm sự lây lan của bệnh trong một đàn. Việc tiêm vắc-xin dạng phun có thể được thực hiện rất nhanh chóng. Nhưng có nhiều nguy cơ xảy ra phản ứng vắc-xin.
Tiêm phòng nước cần hai liều liên tiếp (liều cách nhau một giờ). Phương pháp này đã được quan sát là hiệu quả hơn và ít phản ứng hơn so với phun.
Quản lý đàn gà tránh nhiễm bệnh ILT
Đối với chăn nuôi gà thịt thâm canh, chu kỳ tăng trưởng ngắn và mức độ cao của các biện pháp an toàn sinh học ở các trang trại có thể làm giảm nhu cầu tiêm phòng dự phòng.
Tầm quan trọng của kiểm dịch và vệ sinh trang trại. Thể hiện trong việc ngăn chặn sự di chuyển của nhân viên, thức ăn, thiết bị và động vật khác có khả năng là trọng tâm để ngăn ngừa và kiểm soát thành công ILT.
Hợp tác kiểm soát các đợt bùng phát ILT bằng sự hợp tác giữa người chăn nuôi và kiểm dịch. Ở những nơi đã có ổ dịch, các đàn bị nhiễm bệnh phải được chuyển đi xử lý dưới sự kiểm dịch càng sớm càng tốt. Khi tái đàn, cần mua giống gà ở nơi có uy tín. Đảm bảo đàn gà giống cần mạnh khỏe, đã được kiểm dịch tốt.
Để kiểm soát đợt bùng phát bệnh viêm thanh phế quản truyền nhiễm ở gà.cách tiếp cận hiệu quả nhất là nỗ lực phối hợp để có được chẩn đoán nhanh. Bên cạnh thiết lập chương trình tiêm chủng và ngăn chặn sự lây lan của vi rút.
Sự lây nhiễm vi rút viêm thanh quản dễ dàng bị bất hoạt bên ngoài gà bởi chất khử trùng và nhiệt độ ấm. Do đó có thể ngăn chặn sự lây truyền giữa các đàn kế tiếp nhau trong chuồng bằng cách dọn dẹp sạch sẽ.
Theo: Băng Giá
